موضوع: "بدون موضوع"
کشور ایران در دو دهۀ اخیر از رشد جمعیتی بالایی برخوردار بوده و جمعیت آن از 7/33 میلیون نفر در سال1355به بیش از 60میلیون نفر در سال1375رسیده است. رشد جمعیت در طول این مدت 93/2درصد بوده است. بیشترین میزان رشد جمعیت کشور در دهۀ 65-1355(با رشد91/3درصد) حادث شده است. همراه با افزایش نرخ رشد در این دهه، روند شهرنشینی نیز سرعت بیشتری گرفت و نرخ رشد سالانه جمعیت شهرنشین در این مدت به4/5 درصد رسید، در حالیکه نرخ رشد سالانه جمعیت روستایی در طی این دهه تنها4/2درصد بوده است. همراه با کاهش نرخ رشد جمعیت کشور در دهۀ75-1365، سرعت افزایش میزان شهرنشینی کاهش یافت و نرخ رشد سالانه جمعیت شهری کشور به2/3درصد در فاصله این دهه رسید در حالیکه جمعیت روستایی کشور در سالهای اخیر در حدود23میلیون تثبیت گردیده است(طبق جدول شمارة1-1). بخش عمده ای از افزایش جمعیت شهرنشین در دو دهۀ اخیر معلول عواملی همچون مهاجرت روستاییان به شهرها، اسکان عشایر، تبدیل تعدادی از نقاط روستایی به شهرها بوده بگونه ای که تعداد شهرها از373 شهر درسال 1355به 612 شهر در سال1375افزایش یافته است. این افزایش ها پیامدهای اجتماعی، اقتصادی نامطلوبی، ازجمله کاهش سرمایهگذاری در بخش های آموزش، بهداشت، درمان،مسکن وافزایش بیکاری را بهمراه داشته است.
[1] Housing ,Dwelling
[2] Disraeli,Benijamin
***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد
یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است***
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
متن کامل پایان نامه دانشگاه تهران مقطع کارشناسی ارشد علوم اجتماعی گرایش مردم شناسی با عنوان :
بررسی و مقایسة نوآوریهای شغلی درمیان
عشایر اسكان یافتة شهرستان مُهر
(مورد مطالعه: روستای كریم آباد)
در ادامه مطلب می توانید تکه هایی از ابتدای این پایان نامه را بخوانید
و در صورت نیاز به متن کامل آن می توانید از لینک پرداخت و دانلود آنی برای خرید این پایان نامه اقدام نمائید.
دانشكدة علوم اجتماعی
پایان نامه جهت دریافت
كارشناسی ارشد رشتة علوم اجتماعی
(مردم شناسی)
بررسی و مقایسة نوآوریهای شغلی درمیان
عشایر اسكان یافتة شهرستان مُهر
(مورد مطالعه: روستای كریم آباد)
استاد راهنما:
دكتر عسكری خانقاه
استاد مشاور:
دكتر رفیعفر
نگارش:
***
داتشگاه تهران
دانشكدة علوم اجتماعی
در چارچوب ارزیابی مرحلة تحقیقاتی مقطع كارشناسیارشد دانشجویان دانشگاه تهران، آقای *به شمارة دانشجویی * در رشتة علوماجتماعی گرایش مردمشناسی، پایاننامة خود را به ارزش 4 واحد در نیمسال دوم سال تحصیلی 1383-1382 تحت عنوان بررسی و مقایسة نوآوریهای شغلی در میان عشایر اسكانیافتة شهرستان مهر (مورد مطالعه: روستایكریمآباد) اخذ و ثبت نام نموده و در حضور هیأت داوران به شرح ذیل، مورد دفاع قرار گرفته و موفق به اخذ درجة عالی با نمرة 18 گردید.
| محل امضاء | رتبة علمی |
نام و نام خانوادگی
|
|
| استاد |
دكتر اصغر عسكری خانقاه
|
استاد راهنما
|
|
| دانشیار | دكتر جلالالدین رفیعفر |
استاد مشاور
|
|
| دانشیار | دكتر منصور وثوقی |
استاد داور
|
|
| دانشیار | دكتر ناصر فكوهی |
مدیر گروه آموزشی
|
|
| دانشیار | دكتر اعظم راوردراد |
معاون تحصیلات تكمیلی
|
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
چكیده
موضوع این رساله، بررسی و مقایسة نوآوریهای شغلی در میان عشایر اسكانیافتة شهرستان مهر (مورد مطالعه: روستای كریمآباد) است كه با توجه به ماهیت پژوهشی این موضوع، اطلاعاتی را درمورد ویژگیهای جغرافیایی و انسانی شهرستان مهر جمعآوری كردهایم، در این تحقیق كه تحقیقی كیفی و میدانی است برای نیل به اهداف اصلی آن از روشهای مردمشناختی از جمله مشاهده، گفتگوهای غیر رسمی و مصاحبه، مطالعة اسناد مدارك و ابزارهایی مانند عكسبرداری و اینترنت سود بردهایم.
در این پژوهش سعی ما بر آن است كه رابطة عشایر مورد مطالعه را با یكجانشینان اطراف مورد مطالعه قرار دهیم و نیز فعالیتها و مشاغل این عشایر را دو دورة قبل و پس از اسكان با یكدیگر مقایسه نمائیم.
این تحقیق شامل 7 فصل به این شرح میباشد: در فصل اول به ارائة طرح تحقیق پرداختهایم. در فصل دوم ویژگیهای جغرافیایی و انسانی شهرستان مهر و عشایر مورد مطالعه بیان شده است. فصل سوم تحقیق به فعالیتهای اقتصادی و مشاغل عشایر مورد مطالعه قبل از اسكان و نیز ویژگیهای این فعالیتها و مشاغل عنوان شده است. فصل چهارم، دلایل اسكان این عشایر از دهة60 به بعد و زمینهها و ریشههای اسكان از دهههای اول قرن حاضر (از زمان رضاخان) شرح داده شده است. در فصل پنجم، تحولات كلی این عشایر آمده است. در فصل ششم، فعالیتهای اقتصادی و مشاغل پس از اسكان همراه با ویژگیهای آن ذكر شده است و در فصل هفتم، تفاوت یكجانشینی این عشایر با روستائیان منطقه به لحاظ مشاغل اصلی (دامداری و كشاورزی) بیان شده است.
اساسیترین نتایج این تحقیق (بر اساس تئوری كاركردگرایی) این بوده است كه ساختهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی همراه با تحولات اقتصادی ناشی از اسكان تغییر یافته است. از مهمترین تغیرات سیاسی میتوان به این موراد اشاره نمود: از میان رفتن اقتدار سنتی افرادی كه از سن بیشتری برخوردارند و افزایش كنترل و نظارت دولت مركزی بر عشایر. تغییرات فرهنگی كه همراه با اسكان آنان رخ داده است، یكی پایین بودن سطح اطلاعات روز در میان بزرگسالان است كه به ناتوانی تولید و تبادل اطلاعات در میان آنها منجر شده است و دیگری بروز افكار جدید و متضاد با بزرگسالان در میان نوجوانان و جوانان است. عمدهترین تغییرات اجتماعی میتوان از كاهش اهمیت و نقش همسایگی وحسن همجواری، كمرنگ شدن یگانگی و وحدت و از میان رفتن سادگی زندگی به مانند گذشته در میان آنها نام برد.
واژگان كلیدی: عـشـایـر، عـشـایـر كـوچـنــده، عـشـایـر اسكانیافته، ایـل، طـایـفـه، یـیـــلاق، قـشـــلاق، بـنـكـوه
ـ فـهـرسـت مـطـالـب
صفحه
| فـصـل اول : كـلـیـات | 11 |
| 1ـ 1ـ مـقـدمـه | 12 |
| 2ـ 1ـ طـرح مسئـلـه | 14 |
| 3ـ 1ـ سئوالات تحقیق | 19 |
| 4ـ 1ـ اهـمـیـت و ضرورت تـحـقـیـق | 20 |
| 5ـ 1ـ اهداف تحقیق | 22 |
| 6ـ1ـ زمان پژوهش | 23 |
| 7ـ1ـ ابهامات و مشكلات تحقیق | 23 |
| 8ـ1ـ انگیزة تحقیق | 24 |
| 9ـ1ـ ابزار تحقیق | 24 |
| 10ـ 1ـ روش تـحـقـیـق | 24 |
| 1ـ 10ـ 1ـ تكنیك های تحقیق | 31 |
| 1ـ 1ـ 10ـ 1ـ مـشـاهـده | 31 |
| 2ـ 1ـ 10 ـ 1ـ مـصـاحـبـه | 32 |
| 3ـ 1ـ10 ـ 1ـ مـطـالـعـه اسـنـاد و مـدارك | 33 |
| 4ـ 1ـ10ـ 1ـ عـكـس | 33 |
| 11ـ 1ـ چـارچـوب نـظـری | 34 |
| 1ـ 11 ـ1 ـ نـظـریـة كاركردگـرایـی | 34 |
| 1ـ 11ـ1 ـ نـظـریـة نوآوری | 38 |
| 12ـ 1ـ پـیـشـیـنـه تحـقـیـق | 43 |
| 13ـ1ـ مفاهیم و اصطلاحات | 47 |
| فـصـل دوم : میدان تحقیق | 51 |
| 1ـ 2ـ اسـتـان فـارس | 52 |
| 2ـ 2ـ شـهـرسـتـان مُهر | 55 |
| 1ـ2ـ 2ـ مـوقـعـیـت جـغـرافـیـایـی | 55 |
| 2ـ 2ـ 2ـ جـغـرافـیـای انـسـانـی | 58 |
| 1ـ2ـ2ـ2ـ تعداد و سیر تحول جمعیت طی چهار دوره سرشمـاری | 58 |
| 2ـ2ـ2ـ2ـ تـوزیـع جـمـعـیـت | 60 |
| 3ـ2ـ2ـ2ـ تـراكـم جـمـعـیـت | 63 |
| 4ـ2ـ2ـ2ـ وضـعـیـت سـواد | 63 |
| 5ـ2ـ2ـ2ـ تـركـیـب سـنـی و جـنـسـی | 65 |
| 3ـ2ـ2ـ اقـتـصـادی و انـرژی | 65 |
| 3ـ2ـ عـشـایـر | 67 |
| 1ـ3ـ2ـوضعیتموجود درجامعةعشایریبراساسسرشماری1377 | 70 |
| 2ـ3ـ2ـ سـرشـمـاری عـشـایـر كـوچـنـده سال 1377 | 72 |
| 3ـ3ـ2ـ توزیعجمعیت6سالهوبیشترعشایریكشوربرحسبوضعسواد | 72 |
| 4ـ3ـ1ـ آمـار دام مـتـعـلـق بـه عـشـایـر | 72 |
| 5ـ3ـ2ـ اراضـی زراعـی مـتـعـلـق بـه عـشـایـر | 72 |
| 6ـ3ـ2ـآمارجمعیتیعشایرداوطلباسكانبرحسبمحلموردنظربرایاسكان | 73 |
| 7ـ3ـ2ـ آمار جمعیتی عشایر بر حسب علاقه به اسكان یا كوچ | 73 |
| 8ـ3ـ2ـ جـامـعـه مـورد مـطـالـعـه (روستای كریم آباد) | 75 |
| فـصـل سوم : فعالیتها و ویژگیهای اقـتـصادی عشایر مورد مطالعه قبل از اسكان | 84 |
| 1ـ 3ـ فعالیتهای اقتصادی | 84 |
| 1ـ 1ـ 3ـ صـنـایـع دسـتـی و فـرش بـافـی | 86 |
| 2ـ 1ـ 3ـ بـافـت سـیـاه چـادر | 91 |
| 3ـ 1ـ 3ـ تـولـیـد مـحـصـولـات مـخـتـلـف لـبـنـی | 92 |
| 4ـ1ـ3ـ فـعالـیتهایمـبتنی بـر نـگهـداری، پرورش، چـرا دامهـا | 94 |
| 2ـ3ـ ویـژگـیهـای فعالیت های شـغـلـی و اقـتـصـادی | 96 |
| 1ـ2ـ 3ـ اقـتـصـاد نـیـمـه خـود كـفـا و تـقـریـبـاً خـود كـفـا | 97 |
| 2ـ2ـ 3ـ اقـتـصـاد بـسـتـه مـعـیـشـتـی | 97 |
| 3ـ2ـ3ـ تـولـیـد بـرای مـصـرف | 98 |
| 4ـ2ـ 3ـ تكنـولوژی ابتدائی در تهیـه و ساخـت مـحـصـولات | 99 |
| 5ـ2ـ 3ـ نـوع مـعـیـشـت غـالـب مـبـتـنـی بـر دامـداری | 99 |
| 6ـ2ـ 3ـ زنـدگـی اقـتـصـادی پـر مـشـقـت | 99 |
| 7ـ2ـ 3ـ رابـطـة كـاری خـانـوادگـی | 99 |
| فـصـل چهارم : دلایـل و ریشههای اسـكـان | 101 |
| 1ـ4ـ خـلـع سـلاح و اسـكان عـشـایـر ایـران | 105 |
| 2ـ4ـ اصـلاحـات ارضـی | 108 |
| 3ـ4ـ مـلـی كـردن جـنـگل هـا و مـراتـع | 110 |
| 4ـ4ـ نـفـوذ سـاختـار شـهری | 111 |
| 5ـ 4ـ بسط نهادهای فرهنگی جدید | 112 |
| 6ـ4ـ عـدم تـوانـائـی مـالـی ، دسـت دادن دام هـا و فقر اقتصادی | 113 |
| 7ـ4ـ دلایـل شـخـصـی | 114 |
| فـصـل پنجم : تـحـولات عـشـایـر مورد مطالعه پـس از اسـكـان | 116 |
| 1ـ5ـ تغییر رفتارهای گروهی | 117 |
| 2ـ5ـ گسترش ارتباطات | 119 |
| 3ـ5ـ تغییر اشكال معیشتی | 120 |
| 4ـ5ـ روابط جدید با دستگاههای دولتی | 123 |
| 5ـ5ـ نیازهای جدید | 124 |
| 6ـ5ـ افزایش نرخ با سوادی | 125 |
| 1ـ 6ـ 5ـ بالا رفتن سطح آگاهی افراد | 127 |
| 2ـ 6ـ 5ـ تأثـیر بر پایـگاه اجتـماعی افـراد | 128 |
| 3ـ 6ـ 5 ـ مهاجرت | 128 |
| 4ـ 6ـ 5 ـ ایجاد هنجارهای اجتماعی و الگوهای رفتاری جدید | 129 |
| 5ـ 6ـ 5 ـ تحول در ملاك های ازدواج | 129 |
| 6ـ 6ـ 5 ـ شكاف میان دو نسل | 130 |
| فـصـل ششم: فعالیتها و ویژگیهای اقتصادی پس از اسكان عشایر روستای كریمآباد | 131 |
| 1ـ 6ـ فعالیتهای اقتصادی | 132 |
| 1ـ1ـ 6ـ دامـداری و فـعـالـیـت هـای وابـسـتـه | 132 |
| 2ـ1ـ6ـ صنایع دستی | 134 |
| 3ـ1ـ 6ـ بـاغـبـانـی | 136 |
| 4ـ1ـ 6ـ فـعـالـیـت در شـركـت هـای صـنـعـتـی | 139 |
| 5ـ1ـ 6ـ پـرورش زنـبـور عـسـل | 140 |
| 6ـ1ـ 6ـ مـشـاغـل خـدمـاتـی | 142 |
| 7ـ1ـ 6ـ كـشـاورزی | 143 |
| 2ـ6ـ ویژگیهای اقتصادی | 144 |
| 1ـ2ـ6ـ خانواده به عنوان اصلی ترین واحد تولید | 144 |
| 2ـ2ـ6ـ گـسـتـرش خـانـوادههـای هـسـتـهای و مـسـتـقـل | 145 |
| 3ـ2ـ6ـ نوع معیشت غالب بر دامداری | 146 |
| فـصـل هفتم : تفاوت یكجانشینی عشایر با یكجانشینی روستایی در شهرستان مُهر | 147 |
| 1ـ7ـ كشاورزی | 148 |
| 1ـ نوع محصول تولید شده | 148 |
| 2ـ كشاورزی به عنوان یك شغل و فعالیت اقتصادی | 149 |
| 3ـ سابقة كشاورزی متفاوت | 149 |
| 2ـ7ـ دامـداری | 150 |
| 1ـ سـابـقـة دامـداری | 150 |
| 2ـ دامداری به عنوان شغل و فعالیت اصلی | 151 |
| 3ـ نوع دامها | 152 |
| 4ـ نوع تغذیة دامها | 153 |
| ـ نتیجه گیری | 155 |
| ـ فـهـرسـت مـنـابـع | 161 |
ـ فهرست عكسها
| شمارة عكس | موضوع عكس | |
| عكس شمارة (1) | كوچ عشایر قشقایی | 27 |
| عكس شمارة (2) | چهرة یك مرد قشقایی | 27 |
| عكس شمارة (3) | زوج كهنسال عشایری در شهرستان مُهر | 28 |
| عكس شمارة (4) | خانوادة عشایری در زیر سیاه چادر | 29 |
| عكس شمارة (5) | استفاده از چادرهای جدید در میان عشایر | 35 |
| عكس شمارة (6) | سیاهچادر درمیانعشایرمنطقه بهمانندگذشته كاراییچندانی ندارد | 36 |
| عكس شمارة (7) | قبرستان تاریخی فال | 56 |
| عكس شمارة (8) | آسیاب آبی خوزی | 56 |
| عكس شمارة (9) | حمام وراوی | 57 |
| عكس شمارة (10) | استودانهای خوزی | 57 |
| عكس شمارة (11) | بخش انرژی شهرستان مُهر | 66 |
| عكس شمارة (12) | پالایشگاه در حال ساخت | 67 |
| عكس شمارة (13) | تابلو روستای كریمآباد | 75 |
| عكس شمارة (14) | نمای كلی روستای كریمآباد | 78 |
| عكس شمارة (15) | نمایی از یك خانه در روستای كریمآباد | 80 |
| عكس شمارة (16) | نمایی از درون یك خانه در روستای كریمآباد | 82 |
| عكس شمارة (17) | راهسازی به روستا | 82 |
| عكس شمارة (18) | لولهكشی آب به روستا با سرمایه و هزینة روستائیان | 83 |
عكسهای شمارة
(19 و 20) |
درچند سال اخیر امكاناتی به روستائیان اختصاص یافته است كه از آن جمله میتوان به برق و تلفن اشاره نمود | 83 |
| عكس شمارة (21) | دامهای عشایری | 85 |
| عكس شمارة (22) | طرح فرش عشایری و وسائل بافت آن | 87 |
| عكس شمارة(23) | فرش عشایری | 88 |
| عكس شمارة(24) | بافت جاجیم | 91 |
| عكس شمارة (26) | سیاهچادرهای مورد استفاده در میان عشایر | 92 |
| عكس شمارة(27) | تهیة كشك در میان عشایر روستای كریمآباد | 93 |
| عكس شمارة(28) | زن عشایری در حال تهیة ماست | 94 |
| عكس شمارة (29) | كودك عشایری در حال چرای دامها | 95 |
| عكس شمارة(30) | چوپانان عشایری | 96 |
| عكس شمارة (31) | دبستان ابتدایی در روستای كریم آباد | 127 |
| عكس شمارة(32) | دامداری در روستای كریمآباد | 132 |
| عكس شمارة(33) | دامداری امروزه به مانند گذشته در میان عشایر صورت نمیگیرید | 133 |
| عكس شمارة(34) | به دست آوردن كره از شیر گوسفندان برای تغذیه | 134 |
| عكس شمارة(35) | تمامی اعضاء خانواده در بافت فرش كمك میكنند | 135 |
| عكس شمارة(36) | فرش یكی ازصنایع معمول در میان عشایر روستای كریمآباد | 136 |
| عكس شمارة(37) | باغ مركبات متعلق به روستائیان | 137 |
عكسهای شمارة
(38 و39) |
اشتغال عدهای از عشایر روستای كریمآباد به عنوان باغبان در باغات | 138 |
| عكسشمارة (40) | شروع به ساخت پالایشگاه گاز در شهرستان مُهر (پارسیان) | 140 |
| عكسشمارة (41) | شروع به كار پالایشگاه گاز عسلویه (پارس جنوبی) | 140 |
عكسهایشمارة
(42 و 43) |
مشاغل جدید در میان عشایر اسكان یافتة شهرستان مُهر (پرورش زنبور عسل) | 141 |
| عكس شمارة(44) | رانندگی یكی از مشاغل جدید در میان عشایر روستا | 142 |
| عكس شمارة(45) | زمینهای زیر كشت عشایر | 143 |
| عكس شماره(46) | دامداری در روستای كریمآباد | 151 |
| عكس شمارة(47) | دامداری در خانة روستاهای شهرستان مُهر | 152 |
| عكس شمارة(48) | محل نگهداری دامها در روستای كریمآباد | 154 |
ـ فهرست نقشهها
| شمارة نقشه | موضوع نقشه | |
| نقشة شمارة (1) | نقشة ایران | 53 |
| نقشة شمارة (2) | نقشة استان فارس | 59 |
| نقشة شمارة (3) | نقشة شهرستان مُهر | 62 |
ـ فهرست جداول
| شمارة جدول | موضوع جدول | |
| جدول شماره (1) | تعداد بخش ها ، شهرها و دهستان های كشور برحسب استان و شهرستان در پایان اسفند 1381 | 54 |
| جدول شماره (2) | ناحیه مورد مطالعه در سرشماری 1345 | 58 |
| جدول شماره (3) | ناحیه مورد مطالعه در سرشماری 1355 | 58 |
| جدول شماره (4) | ناحیه مورد مطالعه در سرشماری 1365 | 58 |
| جدول شماره (5) | ناحیه مورد مطالعه در سرشماری 1375 | 60 |
| جدول شماره (6) | ویژگی های جمعیتی شهرستان مُهر در سال 1380 | 60 |
| جدول شماره (7) | توزیع جمعیت بر حسب بخش به تفكیك جنس در سال1380 | 61 |
| جدول شماره (8) | توزیع جمعیت نقاط روستائی بر حسب بخش به تفكیك | 61 |
| جدول شماره (9) | توزیع جمعیت نقاط روستایی بر حسب بخش به تفكیك جنس در سال 1380 | 61 |
| جدول شماره (10) | تعداد آبادی های دارای سكنه شهرستانبر حسب بخش و به تفكیك تعداد خانوار | 61 |
| جدول شماره (11) | جمعیت و مساحت به تفكیك بخش در سال 1380 | 63 |
| جدول شماره (12) | درصد جمعیت 6 ـ 24 ساله در حال تحصیل بر حسبگروههای عمده سنی به تفكیك نقاط شهری و روستایی به صورت درصد | 64 |
| جدول شماره (13) | درصد باسوادان در جمعیت 6 ساله و بیشتر بر حسب گروه های سنی به تفكیك سن و جنس به درصد | |
| جدول شماره (14) | تخمین جمعیت عشایری در كتاب گنج شایگان | 69 |
| جدول شماره (15) | تخمین جمعیت عشایری در كتاب آشنایی با جامعه عشایری ایران | 70 |
| جدول شماره (16) | خانوار و جمعیت ایل ها و طایفههای مستقل بیش از 20 خانوار و استان های محل استقرار آنها | 71 |
| جدول شماره (17) | تـوزیـع جـمـعـیـت 6 سـالـه و بـیـشـتـر عـشـایـری كـشـور بـر حـسـب وضـع سـواد | 71 |
| جدول شماره (18) | آمـار دام مـتـعـلـق بـه عـشـایـر | 72 |
| جدول شماره (19) | اراضـی زراعـی مـتـعـلـق بـه عـشـایـر | 72 |
| جدول شماره (20) | آمـار جـمـعـیـتـی عـشـایـر داوطـلـب اسـكـان بـرحـسـب مـحـل مـورد نـظـر بـرای اسـكـان | 73 |
| جدول شماره (21) | آمـارجـمـعـیـتـی عـشـایـر بـرحـسـب عـلاقـهبـه اسـكان یـا كـوچ | 73 |
| جدول شماره (22) | جمعیت عشایری در استان های كشور به ترتیب تعداد خانوار ییلاقی و قشلاقی | 74 |
| جدول شماره (23) | تركـیـب سـنـی و جـنسـی روسـتـای كـریـمآبـاد | 77 |
| جدول شماره (24) | فعالیت اقتصادی در میان عشایر كریمآباد | 81 |
| جدول شمارة (25) | مقایسة خانوارهای كوچرو ایلقشقایی در سالهای 1353و1361 | 103 |
مـقـدمـه
ـ طـرح مسئله
ـ سئولات تحقیق
ـ اهـمـیـت تـحـقـیـق
ـ اهداف تحقیق
ـ انگیزة تحقیق
ـ ابزار تحقیق
ـ جامعة مورد مطالعه
ـ مبهمات و مشكلات تحقیق
ـ زمان پژوهش
ـ روش تـحـقـیـق
ـ چـارچـوب نـظـری
ـ پـیـشـیـنـه تحـقـیـق
ـ مفاهیم و اصطلاحات
1ـ1ـ مـقـدمـه
تاریخ ایران در طول قریب 2500 سال و حتی بیشتر (قریب 2800 سال) و تا زمان سلسله پهلوی، همواره حكومت ایلات و قبایل بوده است. یك ایل، مثلاً قاجارها، روی كار میآمدند و پس از مدتی به دلایل مختلف از عرصه حكومت حذف میشد و جای خود را به ایل دیگر میدادند. این آمدن و رفتنها پس از استقرار اسلام در میان مردم ایران نیز تداوم یافت تا به عصر پهلوی رسید.
در دوره پهلوی و در زمان حكومت رضاشاه بود كه اولین سلسله حكومتی كه پایة ایلی و قبیلهای نداشت در ایران روی كار آمد. با توجه به ساختار اجتماعی و سیاسی و قدرت رؤسای ایلات و قبایل ایران و نیز اینكه اغلب ایلات و عشایر ایران به خصوص در اواخر عصر قاجار مسلح بودند، رضا شاه همواره از قدرت ایلات و حركت آنان نگران بود، تصمیم گرفت كه به اسكان آنان اقدام نماید.
اسكان یك ایل، عشیره و یا یك قبیله به نوعی شكستن ساختار اجتماعی و خرد كردن بافت قدرت در آنان تلقی میشد و به این ترتیب دولت میتوانست آسانتر بر ایلات و قبایل غلبه یافته و با سهولت بیشتری آنان را خلع سلاح نموده و آنان را در كل آسانتر در كنترل خود درآورد.
طرح اسكان عشایر كه با شیوه زندگی آنها علیالاصول، مغایرت فراوانی داشت با مقاومت اغلب آنان مواجه گردید ولی دولت مركزی به تدریج این مقاومتها را در هم شكست و كم و بیش بر قدرت عشایر فایق آمد.
پس از انقلاب اسلامی به رغم آنكه حدود 50 سال از اولین طرحهای اسكان عشایر و مقامت ایلات و قبایل مختلف میگذشت و شرایط در این زمان بسیار تغییر كرده بود، دولت باز هم به دلایل مختلفی كه بیشتر میتوان به دلایل امنیتی و اقتصادی در آنها در اولویت باشد موضوع اسكان عشایر را در برنامه خود قرار داده كه آخرین آنها نیز لایحة برنامة چهارم توسعه است كه به آن اشاره و پرداخته شده است.
كوچندگی ظاهراً قدیمیترین شیوههای زیست در ایران بوده است و به نظر میرسد در دورانی بسیار قدیم، قبایل كوچندة عشایری بیشتر جمعیت ایران را تشكیل میدادند. اما با توجه به كوچندگی و در حال كوچ بودن این جمعیت به صورت گسترده و دائم، تقریباً تخمین زدن آمار و ارقام مربوط به این جمعیت بسیار مشكل به نظر میرسد. با توجه به تغییر و تحولات اخیر در جامعة ایران و حتی با تاثیرپذیری از از تحولات جهانی، تعداد این عشایر كوچنده بسیار كاهش یافته است و امروزه به حدود 2% رسیده است.
با توجه به پتانسیلهای موجود عشایر كشور در جهت تولید مواد مصرفی و صنایع مورد نیاز مردم و همچنین جاذبههای فرهنگی و مردمشناسی آنان، تاكنون این ظرفیتها از سوی مسؤولان نادیده گرفته شده به گونهای كه عشایر در حال حاضر دارای مشكلات بیشماری هستند.
مطالعه و پژوهشهای اقتصادی در جوامع سنتی و عشایری كه اساس اقتصادی آن بر پایة دامداری بوده است و امروزه با تغییراتی كشاورزی و سایر مشاغل در كنار آن قرار گرفته است، از جمله موضـوعات مهم در مردمشناسی است كه این امر، باب جـدیدی را در مطالعة این جوامع، علاوه بر مردمشناسی ایلات و عشایر، گشوده است كه آن مردمشناسی اقتصادی عشایر است كه به تجدید نظر در برخی از مفاهیم اقتصادی در میان عشایر میپردازد. از جملة این مفاهیم میتوان به «اقتصاد تأمین بقاء» (طبیبی، 1371 :165) اشاره نمود. چنین اقتصاددانانی كه از نظر وی این اصطلاح را به كار بردهاند در برخورد با پژوهشها و تحقیقهای انسانشناسانه به این امر واقف گشتهاند كه نیازهای معنوی نیز در اقتصاد این جوامع بسیار تأثیرگذار هستند.
در مطالعة جوامع عشایری میتوان پیوستگی میان ارزشهای اقتصادی را با سایر ارزشهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را مشاهده نمود و از سویی دیگر نتایج اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را در سیستم تولید و فعالیتهای اقتصادی مختلف مؤثر دانست.
یكی از مهمترین بحثهایی كه در رابطه با عشایر میتوان عنوان نمود بحث اسكان عشایر است. در گذشته در شهرستان مُهر تعداد عشایری كه قشلاق خود را در این شهرستان میگذراندند بسیار فراوان بودهاند، اما امروزه فقط تعداد اندكی از این عشایر زمستانها را در این منطقه به سر میبرند و تعداد آنها سال به سال در حال كاهش است. در شكل وسیعتر آن، این مسأله در سایر نقاط نیز قابل مشاهده است.
در قرن نوزدهم جمعیت عشایری بین 25 تا 50 درصد از كل جمعیت ایران را تشكیل میداده است. این تعداد در اوائل قرن نوزدهم به 2/30 درصد از كل جمعیت ایران را شامل میشده است (صفینژاد، 1375 :41) تعداد كل عشایر ایران در سرشماری سال 1355 به 14
درصد میرسد. در آخرین سرشماری عشایر كوچندة كشور این آمار كمتر از 2 درصد بیان شده است (بلوكباشی، 1382 : 39) . این كاهش جمعیت عشایری ایران در این سالها را میتوان نتیجة مستقیم اسكان عشایر دانست. در تحقیق حاضر سعی بر آن است به جنبههای ویژهای از این اسكان در شهرستان مُهر در میان دستهای از عشایر قشقایی بپردازیم.
2ـ1ـ طـرح مـسـالـه
دربند «ی» مادة 30 برنامة چهارم توسعة اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اسكان عشایر به عنوان یكی از راهحلهایی كه میتواند برای جمعیت عشایری سودمند و مفید واقع شود، مطرح گردیده است. در این بند اسكان عشایر به این صورت پیشنهاد شده است: «ساماندهی اسكان عشایر از نظر اقتصادی، معـیشتی و اشـتغال با حـفظ توانمندی های تولید مسكن، ایـجاد امـكانات زیر بنایی و خدمات رسانی به میزان حداقل پنجاه درصد (50%) از جمعیت عشایر». (مهاجر،1382)
در این بند چنین به نظر میآید كه سیاست گام به گام و تدریجی اسكان عشایر به صورتی در نظر گرفته شده است كه برای نیمی از آنها كارایی دارد و از این رو مسائلی مانند مسكن، خدمات عمومی و زیربنایی مد نظر واقع شده است. همچنین باید در نظر داشت كه اینكه به جمعیت اسكان داده شده خدماتی داده شود یك امر است و اینكه اصولاً جمعیت عشایری را به اجبار اسكان دهند یك امر دیگر.
امـا اصـولیتریـن سـئوالاتـی كه در رابـطه با ایـن مطلـب قابل بیان میباشـد به شـرح ذیل است:
· عشایر كه علیالاصول كوچنده و دامپرور هستند، با اسكان و تغییر شیوة زندگیشان امكان تداوم زندگی دارند؟
· اصولاً اسكان و یكجانشینی بر تولید و زندگی این گروه تاثیر منفی نمیگذارد؟
· اینكه اساساً اسكان و یكجانشینی در كل به سود آنها بوده است و آنها از این امر راضی هستند یا نه؟
نكتة دیگر اینكه طبق قانون نمیتوان افراد به سكونت در جایی و یا عدم امكان اقامت مجبور ساخت (مگر در موارد استثنایی). در مورد این مطلب باید عنوان شود كه در بین مسیرهایی كه عشایر از آنها كوچ میكردند، معمولاً برخی از عشایر از مسیرهایی عبور میكردند كه خسارات و آسیبهای فراوانی از سوی دامهای عشایری به مزارع و زمینهای كشاورزی اطرافشان وارد میآوردند كه در بسیاری از موارد باعث نزاع و درگیری این كوچندگان و یكجانشینان آسیب دیده میشد.
حال باید پرسید كه آیا عشایر اصولاً علاقه به اسكان دارند؟ به ویژه آنكه بسیاری از آنان سرزمینهای بسـیار وسیعی را از دسـت میدهنـد و به زندگی در زمـین كوچك محدود میشوند . لذا باید از آنها در مورد این مسأله تحقیق و بررسی شود و میزان رضایت آنان در مورد اسكان از خلال این گونه تحقیقات حاصل آید.
در این تحقیق سعی خواهد شد با شناخت زمینههای سنتی و تاثیرات تحولات جدید بر ساختهای سنتی، ساخت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و . . . عشایر مورد بررسی واقع شود. همچنین آنچه در این جا حائز اهمیت جلوه میكند، میزان و نوع پذیرش این تحولات از سـوی این عشایر، طی این تحولات و نوآوریها و در طول زمان و روند اسكان آنان است.
همچنین برای بررسی بهتر سعی خواهد شد مقایسهای میان اوضاع و احوال عشایر و ایلات در زمینههای مختلف صورت پذیرد و قواعـد[1] كلـی زندگی آنها قبل و بعد از اسكان مورد بررسی واقع شود. به دلیل آنكه كلیة جنبههای زندگی عشایـر، همراه با یكجانشـین شدن آنان دستخوش تغییر شده به گونـهای، صورتهای مختـلف زندگی آنها نیز متحول شد، شناخت این تغییر و تحولات میتواند ما را با زندگی و روند نوآوری، پیشـرفت و توسعة عشایر آشنا سازد. مهمترین مسألهای كه در اینجا میتواند مورد شناسایی واقع شود، میزان و نوع رابطهای است كه ایلات و عشایر با روستانشینان و شهرنشینان اطراف خود دارند. به دلیل متفاوت بودن فرهنگ زندگی و معیشت عشایر و ایلات با شهر نشینان و روستائیان، تلاقی و برخورد این دو فرهنگ و این دو دسته در نوع خود بسیار حایز اهمیت است، هرچند كه ممكن است دیگر امروزه نتوانیم عشایر و ایلات یكجانشین را در فرهنگی خارج از فرهنگ روستایی جای دهیم، اما به دلیل متفاوت بودن پایههای اولیه و اساسی فرهنگی این اقوام و این دستهها و آداب و رسوم و نوع معیشت و دیگر زمینههای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی این دو دسته، باز هم، تفاوتهای عمیقی در سراسر زندگی آنان قابل مشاهده است، یكی از اساسیترین مباحث تحقیق، پرداختن به این جنبههای مختلف زندگی عشایر و ایلات یكجانشین با روستاهای اطراف و نوع برخورد و تماس این دو دسته با یكدیگر خواهد بود كه با این وجود بسیاری از ابهامات مختلف برای ما روشن خواهد شد.
در زندگی روزمره ما، آنچه كه بیش از هر عامل دیگری در شكل دادن به جنبههای مختلف آن تاثیر دارد فرهنگ است. فرهنگ درون یك جامعه یك جریان تاریخی است كه از نسلهای پیشین به ما رسیده است و جنبه تاریخی بودن آن كاملاً محرز است، زیرا دائماً در حال حركت است و پیوسته در حال دگرگون ساختن خود، اعضایش، محیطش و سایر فرهنگهایی كه با آنها در ارتباط است از آنجا كه چنین دگرگونی هایی باعث تغییرات در روابط اجتماعی بین انسانها میگردند بررسی آنها امری ضروری است.
«همة جوامع در هر زمان و در هر حال در كشاكش نسبی تنشهای مخصوص خود هستند هر جامعه را میتوان به صورت صحنة رویارویی و تأثیرات متقابل دو نیرو فرض كرد. یكی نیرویی كه مردم را به طرف تغییر میكشاند دیگری نیرویی كه آنان را به حفظ وضع موجود وامیدارد نیروی اول تلاش میكند كه برای استقرار خود توازن نیروی دوم را به هم بزند و دومی سعی دارد، تا اولی را از رسیدن به مقصود باز دارد. از آن جا كه گرایش به تغییر، اصل بنیادین فرهنگ است همیشه نیروی نوآور با كنار زدن تدریجی یا سریع نیروهایی كه حافظ وضع موجود هستند جایی برای خود باز میكنند و موجب تغییر میگردد» (فاستر، 1378: 45).
هم چنین «بررسی های انسانشناسی و جامعهشناسی حاكی از آن است كه عوامل مختلفی چون اختراعات، اكتشافات، نوآوریهای (مادی یا ایدئولوژیكی)، افزایش جمعیت، تحولات اكولوژیكی، جنگ، تماس فرهنگها و غیره همگی در تغییرات فرهنگی دخالت دارند، روی هم رفته عوامل تغییر و تحول یا داخلیاند یا از خارج سرچشمه گرفته و در نتیجه تماس بین جوامع به فرهنگ های دیگر راه مییابند اصولاً تجربه نشان داده است كه جوامع دارای تكنولوژی پیشرفته، دیگر جوامع را تحت تأثیر قرار میدهند» (امانالهی، 1362: 103).
بنابراین میتوان گفت انقلاب تكنولوژیكی جریانی است كه از دو قرن پیش تاكنون، تغییرات عمیقی در جامعه غربی و در دنیا بوجود آورده است، جریان صنعتی شدن، رشد شهرنشینی، افزایش تولید و سرعت در وسایل ارتباطی و حمل و نقل و غیره، تنها تظاهرات خارجی یا پدیدههای ظاهری انقلاب صنعتی محسوب میگردند و در حقیقت مجموعة حیات اجتـماعی و انسـانی از این انقـلاب مـتأثر گردیـده اسـت. زنـدگی خـانـوادگـی، زندگـی مذهـبی، ادبیات، هنر، پوشاك و غیره همه و همه عمیقاً و سریعاً در مدت زمان بسیار كوتاهی دستخوش دگرگونی قرار گرفتهاند و امروزه نیز انقلاب تكنولوژیك ادامه دارد.
عشایر ایران از جمله اقشار مختلف ایران هستند كه در چند دهه اخیر به دلایل فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی گوناگون در میان آنها تغییرات و نوآوریهای شدیدی در زمینههای مختلف به وقوع پیوسته است كه زندگی آنان را دگرگون كرده است. با اشاعة نوآوریها و ورود تكنولوژیهای مدرن كه پس از اجرای اصلاحات ارضی و وقوع انقلاب اسلامی رخ داد، از جمله گسترش وسایل ارتباط جمعی، ابزار و وسایل تكنولوژیكی، تأسیس مدارس نوین، احداث جادهها، تأسیس ادارات دولتی و انتقال قدرت به دولت، تغییراتی عمده در حوزههای مختلف پدیدار گشته است .
تغییر و تحولاتی كه در زندگی عشایر ایران به صورت كلی شكل گرفته است، همزمان با چندین عامل اساسی بوده است كه برگرفته از دلایل سیاسی است كه توسط حكومتها رخ داده است. از مهمترین این دلایل به قدرت رسیدن رضاخان است كه با طرح اسكان عشایر، تحولاتی را در رابطه با عشایر ایران به وجود آورد كه این مسئله تنازعاتی را میان عشایر با دولت مركزی شكل داده بود.
در زمان پهلوی دوم، هر چند كه دوباره تا حدودی رؤسا و خوانین عشایر توانستند نظامهای ایلی را دوباره به وجود آورند، اما اصلاحات ارضی در این زمان در جنبههای متفاوتی تحولات عشایر را دامن می زد. اصلاحات ارضی به دلیل تغییر در تقسیمبندی زمینهای مالكان بزرگ كه از خوانین شهرستان بودند، با زیر و رو كردن ساختهای سنتی همراه شد كه همین امر تنازعاتی را برای خوانین، اربابان و مالكان عمده با دولت مركزی به همراه داشت. روی هم رفته این تنازعات در زندگی عشایر تغییرات عمیقی را شكل داده بود. در آخرین مرحله نیز همزمان با انقلاب ایران در سال 1357 هجری خورشیدی تغییرات بیسابقهای در ایلات و عشایر ایران به وجود آمد كه بیشتر این تحولات برخواسته از نیازهای عشایر نیز ادعاهای مسؤولین انقلاب در توجه به مناطق محروم بود.
***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد
یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است***
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
خوشبختانه، در سال های اخیر پژوهشهای زیادی جهت بررسی تغییرات فرهنگیِ مناطق مختلف کشور عزیزمان در حوزه های گوناگون انجام شده است . پژوهش حاضر که تحت عنوان بررسی تغییرات فرهنگی خانواده است به بررسی تغییرات خانواده ، ازدواج و نظام خانوادگی در طی پنج دهه گذشته در روستای گنجه از توابع شهرستان رودبار – واقع در استان گیلان – پرداخته است . لازم به ذکر است رویدادهایی که از سال 1335 تا کنون در روستای گنجه اتفاق افتاده است این روستا را از جهاتی نسبت به سایر روستاها متمایز کرده است . بر این اساس بررسی تغییرات فرهنگیِ خانواده در ارتباط با تأسیس کارخانجات پنج گانه وقوع زلزله و ورشکستگی و بسته شدن کارخانجات در روستای مورد پژوهش حائز اهمیت می باشد . از آن جا که این تحقیق از نوع کیفی و میدانی است لذا از تکنیک ها و روش های ابتکاری خاصی جهت گردآوری داده های استفاده شده است که هر یک از آن ها به تفصیل در فصل اوّل تشریح شده اند .
پژوهش حاضر شامل پنج فصل است : فصل اوّل به طرح مسئله ، ضرورت و اهمّیّت تحقیق ، اهداف تحقیق ، پیشینه ی تحقیق ، چهار چوب نظری مورد استفاده در این پژوهش ، پرسشهای تحقیق و روش های تحقیق پرداخته شده است . فصل دوم مربوط به بیان معرفی روستا است . لذا در این فصل تغییرات جمعیّتی و اقتصادی روستا در طیّ پنج دهه اخیر ، تشریح شده است . فصل سوّم به بررسی دگر گونی خانواده از ابعاد مختلف در روستای گنجه در طی نیم قرن اخیر پرداخته است . فصل چهارم به بیان مراسم مختلف ازدواج ،کارکردهای آن و تغییراتی که در این کارکردها ایجاد شده است و همچنین نمادهای مراسم عروسی در روستای گنجه پرداخته است . در فصل پنجم که با عنوان ازدواج و خویشاوندی است ، نحوة همسرگزینی در گذشته و حال حاضر مقایسه شده است و به بررسی الگوهای ازدواج ، علل افزایش های برون همسری ، بررسی وضعیت طلاق و بررسی کارکردها ،روابط و اصطلاحات خویشاوندی پرداخته شده است . و سرانجام به نتیجه گیری تحقیق پرداخته شده است .
نکته ی قابل ذکر اینکه چون زبان مردم روستای مورد تحقیق کُردی است لذا سعی شده است تمام واژه های کُردی که در متن آمده است همراه فنوتیک(تلفّظ) و معادل نوشته شود . در پایان از خوانندگان عزیز انتظاراست کاستی های این اثر را به نگارنده گوشزد نمایند تا نسبت به رفع آن ها اقدام شود .
1-1. طرح مسأله
مسأله ی عمده در این پژوهش ، بررسی تغییرات خانواده و ازدواج در طی نیم قرن اخیر است . لذا محقق در جستجوی آن است که مشخص کند تأثیر تحوّل اقتصادی – که بر اثر تأسیس کارخانجات ایجاد شده است – و تأثیر تحوّل طبیعی ، که بر اثر وقوع زلزله صورت گرفته است ، بر تغییرات فرهنگیِ خانواده، ازدواج و نظام خویشاوندی چگونه بوده است ؟ از سال 1337 به بعد ، به تدریج – در روستای مورد تحقیق کارخانجات پنج گانه تأسیس شدند . این کارخانجات وضع اقتصادی مردم منطقه ، به ویژه ، وضع اقتصادی مردم روستای گنجه را متحوّل کرد به طوری که تغییرات ایجاد شده در الگوی ازدواج ، و الگوی خانواده در بسیاری موارد بازتاب تأسیس کارخانجات می باشد .
البته غیر از این عامل – عواملی همچون وقوع زلزله که در خرداد ماه سال 1369 با شدت 3/7ریشتر در منطقه مورد پژوهش رخ داد نیز درایجاد تغییرات در ابعاد مختلف خانواده و ازدواج مؤثربوده است . به طوری که وقوع زلزله موجب گسترش ازدواج های برون همسری ، تغییر در تعداد اعضای خانواده ، تغییر در خانواده ی گسترده و به طور کلی تغییر در فرهنگ خانواده شد . حال مسأله، تأسیس کارخانجات و سپس رکود آن در سال های بعداز 1370 است و همچنین مسأله ی وقوع زلزله به وضوح تأثیراتی در بافت خانواده ، ازدواج ونظام خویشاوندی گذاشته است لذا محقق در صدد است تا معلوم کند ، عوامل اقتصادی و طبیعی چگونه و تا چه حد بر گسترش برون همسری ،
کارکردهای مراسم ازدواج ، تشکیل خانواده های هستهای و خانواده های گسترده ی تغییر شکل یافته تاثیر داشته است.
2-1. ضرورت و اهمّیّت تحقیق
روستای گنجه به دلیل تأسیس کارخانجات پنج گانه و وقوع زلزله در خرداد ماه سال 1369 در مقایسه با سایر روستاها دارای وضعیت متفاوت و استثنایی است . چرا که تأسیس تدریجی کارخانجات موجب تغییرات بسیار در زندگی مردم روستا گردیده است. از جمله ی آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد .1- با تأسیس و فعّالیّت كارخانجات در وضعیت مالی مردم این روستا بهبود ایجاد شد و در آمد حاصل از اشتغال اهالی در کارخانجات مکمل در آمدهای ناشی از پرداختن به امور کشاورزی و دامداری گردید . 2- در سبک مسکن روستاییان تغییر تدریجی ایجاد گردید و در نتیجه دامداری به افول گرایید . 3- مهاجرت مردم سایر مناطق به داخل روستا افزایش یافت . 4- مهاجرت مردم روستا به خارج تقریبا متمایز به صفر بوده است . 5- برق رسانی به روستا نسبت به سایر روستاها سریع تر صورت گرفت ، در نتیجه تعداد زیادی از مردم روستا توانستند از برنامه های تلویزیونی بهره مند شوند . 6- میزان مسافرت ها به خارج از روستا – در ایام تعطیلات کارگران – به شدت اوج گرفت و لذا راه ورود فرهنگ سایر مردم به روستای گنجه هموار گردید . 7- از آن جایی که مردم روستای مورد پژوهش درمقایسه با سایر روستاهای منطقه، ثروتمند تلقّی می شدند لذا فروشندگان سیّار کالاها و وسایل جدید را جهت فروش به روستا عرضه می کردند . 8- خانواده های هسته ای افزایش یافت . 9- ازدواج های برون گروهی افزایش یافت. همچنین وقوع زلزله که در سال 1369 رخ داد نیز موجبات تغییرات در زندگی مردم روستا را فراهم کرد که به برخی از آنها اشاره ای می شود : 1- به دلیل فوت اعضای خانواده در شکل برخی از خانواده ها تغییراتی ایجاد شد بدین معنی که خانواده با یکی از والدین و خانواده های بازسازی شده افزایش یافت . 2- وقوع زلزله باعث جابجایی محل سکونت مردم و در نتیجه نزدیک شدن محل سکونت آن ها به جادّه اصلی رشت-تهران گردید . البته آن ها بر خلاف برخی از روستاهای دیگر در سایر روستاهای مجاور ادغام نشدند. 3- ازدواج برون گروهی در اثر زلزله نیز همچنان افزایش یافت . 4- به دلیل فوت برخی از پرسنل ماهر و نیمه ماهر و خرابی های ناشی از زلزله و دادن وام های بلاعوض به کارگران، اشتغال در کارخانجات دچار اختلال گردید . 5- مهاجرت مردم روستا به خارج از آن زیادشد . 6- به دلیل اشتغال جوانان متأهل درخارج از روستا برخی از خانواده های هسته ای تحت نظارت غیر مستقیم والدین شوهرانشان قرار گرفتند .7- بیكاری جوانان روستا افزایش یافت و برخی از آن هابه اشتغال کاذب روی بردند. 8- علیرغم افزایش بیکاری جوانان به کار کشاورزی و دامداری نمی پردازند . 9- سن ازدواج افزایش یافت.
بنابراین ضرورت دارد تأثیر این دو پدیده – تأسیس کارخانجات ووقوع زلزله – برزندگی مردم روستای گنجه به ویژه بر نهاد خانواده و ازدواج مورد بررسی قرار گیرد.
3-1. اهداف تحقیق
تغییرات خانواده در ارتباط مستقیم وتنگاتنگ با ساختار اقتصادی قرار دارد لذا در پژوهش حاضر توجّه به شناخت ویژگی های اقتصادی منطقه، تنوع معیشت روستاییان وبررسی اشتغالات جدیدی كه پس از تأسیس كارخانه از سال 1337 درمنطقه ایجاد شده _اعم از مشاغل خدماتی تولیدی و توزیعی _ به عنوان یكی از عوامل مهم در تغییرات خانواده مورد بررسی قرار می گیرد.به طور كلی بایدگفت: كه دراین تحقیق محقق به دنبال بررسی تغییر وتحوّل خانواده وازدواج درروستای گنجه پس از تأسیس كارخانجات ووقوع زلزله می باشد. بنابر این اهداف تحقیق شامل موارد زیراست:
- شناخت ویژگی های اقتصادی روستا قبل از تأسیس كارخانجات و وقوع زلزله
- شناخت ویژگی های خانواده، ازدواج و خویشاوندی قبل از تأسیس كارخانجات ووقوع زلزله
- شناخت ویژگی های اقتصادی روستا بعد از تأسیس كارخانجات ووقوع زلزله
- شناخت ویژگی های خانواده، ازدواج وخویشاوندی بعد از تأسیس كارخانجات ووقوع زلزله
بنابر این در بررسی وشناخت وضعیت خانواده، ازدواج و نظام خویشاوندی در ارتباط با وضعیت اقتصادی درقبل از تأسیس كارخانجات ووقوع زلزله موارد زیر قابل طرح می باشد:
الف ) بررسی و شناخت اشكال، ُبعد، كاركرد وفرهنگ مصرف خانواده، نحوه ی تقسیم كار بین اعضای خانواده وساخت قدرت وتغییرات آن ها
ب ) بررسی وشناخت آداب ورسوم ازدواج ،الگوی همسر گزینی، سن ازدواج ،الگوی اقامت پس از ازدواج، میزان طلاق وتغییرات آن ها
ج) بررسی و شناخت اصطلاحات خویشاوندی، روابط خویشاوندی و كاركردهای آن
4-1.پرسشهای تحقیق
سؤالات عمدهای که محقق در این پژوهش در پی دستیابی به پاسخ مناسب برای آنهاست به شرح ذیل میباشد:
- با گذشت زمان چه تحولاتی در اشکال، ُبعد، کارکردو فرهنگ مصرف خانواده، وضعیت ازدواج و نظام خویشاوندی در روستای مورد پژوهش[1] رخ داده است؟
- رابطة تغییرات اقتصادی با تغییرات فرهنگی خانواده، انواع ازدواج ، سن ازدواج،
ایّام ازدواج، دوران نامزدی ،مراسم ازدواج ، الگوی اقامت زوجین ، طلاق ، و نظام خویشاوندی چگونه بوده است؟
- عواملی نظیر وقوع زلزله و اصلاحات ارضی، تا چه حد بر تغییرات خانواده، ازدواج و خویشاوندی مؤثر بودهاند؟
- تغییرات ساختار قدرت در خانواده چگونه بوده است؟
- مراسم دوران نامزدی، عروسی و همچنین جهیزیه چه کارکردهایی داشتهاند و چه تغییراتی در آنها صورت گرفته است؟
6.تحوّل نقش زنان، مردان، کودکان در طی 50 سال اخیر چگونه بوده است؟
7.برون همسری چه تأثیراتی در تغییرات فرهنگی مردم روستای مورد پژوهش داشته است؟
8.نگرش مردم در مورد فرزندآوری چه تغییراتی کرده است؟
[1] – همه پرسشهای تحقیق، در مورد روستای گنجه است لذا از تکرار این کلمه در برخی سؤالات خودداری شده است.
***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد
یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است***
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
وقوع رنسانس و انقلاب صنعتی از چندین جهت زندگی جوامع بشری را متحول ساخته و در نهایت تمدن امروزی را با تنوع و تکثر بینظیری ایجاد کرد. اگرچه سیر و سیاحت از آرزوهای دیرین بشر بوده است، ولی وجود موانعی چون ابتدایی بودن وسایل حمل و نقل، طول مدت سفر و عدم وجود امنیت در راهها، مسافرت را به مواقع ضروری منحصر کرده بود. یکی از بارزترین آثار انقلاب صنعتی، ایجاد امکانات پیشرفته حمل و نقل بوده است که باعث گردیده تا مسافرت با راحتی، امنیت و سرعت بیشتری همراه شود. همچنین دستیابی انسان به تکنولوژیهای پیشرفته، اوقات فراغت را افزایش داده است، در نتیجه افراد فرصت بیشتری جهت ارضاء امیال خود، نظیر سیر و سیاحت پیدا کردهاند. از طرفی فشار ناشی از شهرنشینی، لزوم ایجاد تنوع و تحرک را در زندگی جوامع صنعتی نشان میدهد و اینها خود میتوانند عواملی باشند در جهت توسعه و تکامل توریسم در عصر حاضر. امروزه بسیاری از کشورهای جهان، کم و بیش به صنعت توریسم توجه دارند.
1-2- تعریف مسأله و بیان سؤال اصلی تحقیق:
دشواریهای زندگی شهرنشینی، آلودگی هوا و آلودگی های صوتی، خستگی ناشی از كار در مشاغل شهری، تكراری و یكنواخت بودن شرایط زندگی در شهر و دیگر عوامل مشابه، انسان شهرنشین را وادار می كند تا برای رفع خستگی و استراحت به طبیعت پناه ببرد (رضوانی،1379: 41).
تنوع جاذبه های تاریخی و فرهنگی، طبیعی و همچنین طیف متنوعی از آداب و رسوم و شیوه های معیشتی چند هزار ساله منطبق با شرایط اقلیمی، از جمله معیشت کوچ نشینی، از پشتوانه های توریستی ایران به حساب می آید. با وجود پتانسیل های ذکر شده، مطابق آمار سازمان جهانی جهانگردی، کشور ایران فقط 09/ درصد از تعداد و 06/ درصد از درآمدهای گردشگری در دنیا را به خود اختصاص داده است (نشریه بازاریابی، 1378: شماره 3). این نکته با توجه به پتانسیل جاذبه های گردشگری ایران، رقم اندکی را شامل می شود. بنابر این به نظر می رسد که گردشگری در ایران، با کم توجهی روبرو می باشد (امیری،1383: 35). یکی از راهکارها برای گسترش صنعت توریسم، شناسایی هر چه بهتر مناطق مختلفی که پتانسیل توریسم را دارند و برنامه ریزی دقیق جهت امکان سنجی این مناطق به لحاظ قدرت جذب توریست و ایجاد گردشگاههای مختلف و امکانات زیربنایی است. این پژوهش نیز شناسایی و امکانسنجی جاذبه های توریستی یکی از مناطق مستعد کشور (شهرستان كهگیلویه و از جمله بافت تاریخی بلاد شاپور دهدشت، در استان کهگیلویه و بویراحمد)، در جهت گسترش توریسم و بهره برداری بهتر از آن را مد نظر دارد.
استان کهگیلویه و بویراحمد سرزمینی با وسعت 16264 کیلومتر مربع می باشد و از دو منطقه سردسیری و گرمسیری تشکیل شده است. آثار تاریخی، جنگلهای متراکم، چشم انداز زیبای قلل و ارتفاعات، رودخانه ها، چشمه سارها، آبشارها، دریاچه ها، تالاب ها، مناطق حفاظت شده با تنوع جانوری و گیاهی غنی و همچنین عشایر و ایلات مختلف با آداب و رسوم خاص، از توانهای محیطی منطقه برای جذب توریست هستند (مجله مسافران،1381: 62).
هدف اصلی این پژوهش، معرفی جاذبه های توریستی شهرستان كهگیلویه و از جمله مجموعه تاریخی بلاد شاپور دهدشت، در استان کهگیلویه و بویراحمد، و امکان سنجی آنها در جهت گسترش توریسم، و در گامی دیگر، نقشی كه این صنعت میتواند در جهت برون رفت از محرومیت، و همچنین توسعه منطقه داشته باشد، است. نظر به اینكه مطالعه موردی ما در این تحقیق، مجموعه تاریخی بلاد شاپور دهدشت به عنوان یك جاذبه توریستی می باشد، لذا، سعی بر آن است تا این مجموعه را از همه جوانب و زوایا مورد بررسی قرار دهیم، و موانع و راهكارها را در جهت گسترش توریسم در این منطقه، شناسایی كنیم. در واقع، این پژوهش درصدد پاسخگویی به پرسشهای زیر است:
- چرا با وجود پتانسیلهای قوی در زمینه توریسم (از جمله بلاد شاپور دهدشت) در کهگیلویه، این منطقه از توسعه به دور بوده است؟
- گسترش گردشگری، چه تأثیری در بهبود وضع امکانات و خدمات زیربنایی و رفاهی و در مجموع توسعه منطقه دارد؟
- رشد توریسم تا چه میزان در ایجاد اشتغال در منطقه مذکور تأثیر دارد؟
1-3- ضرورت انجام تحقیق:
منطقه کهگیلویه، نمونهای روشن از چنین وضعیتی است. این منطقه به خاطر پارهای از محدودیتهای طبیعی و انسانی که در طول تحقیق به آن پرداخته خواهد شد، در آینده تکافوی تأمین نیازهای جمعیت ساکن خویش را ندارد، اما بخش گردشگری میتواند منبعی مهم، نوپا و جدید برای جمعیت آن به شمار آید و آینده روشن را برای این منطقه فراهم سازد. با در نظر گرفتن مجموع پتانسیلهای صنعت توریسم در کهگیلویه (از جمله بلاد شاپور دهدشت) و باتوجه به اینکه کشاورزی و دامداری منطقه به دلیل شرایط خاص طبیعی و از میان رفتن بخش عظیم مراتع، در بلندمدت پاسخگوی معیشت مردم این منطقه نخواهد بود، صنعت توریسم میتواند با امکانات بالقوه و فراوانش، افق تازه و امیدبخش را در توسعه منطقه فراهم آورد.
لذا، ما در این تحقیق برآنیم تا در راستای یافتن پاسخ به سؤالات ذیل تلاش نماییم. با شناسایی تنگناها و توانهای موجود، جایگاه صنعت توریسم و اثرات آن را بر توسعه و تحول منطقه مورد مطالعه، تبیین نموده و راهکارهایی را برای توسعه توریسم در منطقه کهگیلویه مطرح نماییم.
1-4- سؤال تحقیق
همانطور كه در صفحه پیشین گفته شد، این تحقیق در پی پاسخ گفتن به پرسشهایی است كه اگر در یك پرسش كلی متبلور یابد، بهصورت زیر خواهد بود:
گسترش توریسم در شهرستان كهگیلویه چه نقشی در توسعه منطقه داشته است؟
پاسخ به پرسش فوق، در واقع یافتن راهكارهایی است كه میتواند فرآیند توسعه منطقهای را تحول بخشد.
1-5- اهداف تحقیق
مهمترین هدف توسعه توریسم داخلی و خارجی، توسعه اقتصادی – اجتماعی نواحی مقصد است (Sharplei,J And Richard, 1997. PN: 40 ). زیرا مهمترین تأثیر توریسم در اقتصاد محلی و منطقه ای، این نواحی، ایجاد درآمد و اشتغال، و ایجاد انگیزه ماندگاری در مناطق می باشد. به طور كلی می توان اهداف مورد نظر این پژوهش را به شرح زیر بیان نمود:
- بررسی و شناخت تأثیرات گسترش توریسم در توسعه منطقه.
- تعیین جایگاه فعلی صنعت توریسم و نقش آن در توسعه منطقه.
- بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدها.
- ارائه الگوئی بهینه از توریسم و معرفی آن به عنوان استراتژی جدید توسعه منطقه ای.
1-6- مطالعات انجام شده در این خصوص (سوابق موضوع)
مسعود تقوایی و محمد علی شاپورآبادی (1381: 253)، در تحقیقی تحت عنوان« توسعه منطقه برخوار اصفهان، از طریق گسترش توریسم »، تلاش میكنند تا مزایای صنعت توریسم، و نقش آن در ایجاد اشتغال و توسعه صنایع دستی، و همچنین نقش تعاون در مشاركت و توسعه را بررسی كرده، و سپس جاذبه های توریستی منطقه از جمله قالی بافی، صنایع دستی، جاذبه های كویری و غیره را معرفی نموده و در نهایت، ضمن ارائه یك الگو برای ایجاد و توسعه صنعت توریسم از طریق تشكیل تعاونی ها، موجبات توسعه منطقه را فراهم آورد. در این تحقیق به این نتیجه رسیده اند كه منطقه برخوار اصفهان و از جمله روستاهای آن، برای رشد كشاورزی صنعتی، در كوتاه مدت، دچار موانع زیادی است، اما از نظر منظره طبیعی، صنایع دستی، تولیدات قدیمی و سنتی و آثار باستانی، توان جذب تعداد زیادی سیاح و جهانگرد را دارد.
طرح جامع گردشگری در ایران(1352)؛ این طرح در بهمن 1352 تهیه شده است و بر این تفكر می باشد كه رشد توریسم چه از نظر كمی و چه از نظر كیفی، ممكن می باشد. بدین ترتیب این طرح، محور نقشی است كه بخش توریسم طی سالهای آتی در ایران بازی كرده و میكند. منابعی كه تجهیز نموده، دفاتر ارضی كه احتیاج داشته و امنیت اقتصادی كه بوجود می آورد، از جمله مواردی است كه در این طرح مطرح شده است. همچنین این طرح بر فراهم نمودن تسهیلات و تجهیزات كافی، هم از نظر كیفی و هم از نظر كمی برای جهانگردان تأكید می كند. در نهایت، در این طرح، بر لزوم توسعه زیربناها و ساختارهای حمل و نقل به عنوان كلید هر بازار جهانگردی و توسعه صنعت هتلداری، میزبانی، آژانس های مسافرتی، تورگردان ها و مدیریت، در تمام سطوح (عالی، میانه و عادی ) تأكید شده است.
عبدالحمید ابراهیمی (1376: 492) در مقاله ای تحت عنوان «تأثیر صنعت توریسم بر متغیرهای اقتصادی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی ایران»، با تأكید بر ویژگی های فرهنگی و ارزشی ایران، بر لزوم بررسی عوامل اقتصادی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی در توسعه پایدار صنعت توریسم و مدیریت بازاریابی استراتژیكی تأكید می كند، و بیان می دارد كه برای نیل به توسعه متوازن، مزایا و هزینه های این متغیرها باید درنظر گرفته شوند. علاوه بر این در این مقاله سعی شده است تا تعداد زیادی از مقیاس های كنترلی به عنوان استاندارد، مقررات و خط مشی ها در سطح محلی و منطقه ای بیان گردد. همچنین آثار مثبت و منفی صنعت توریسم به لحاظ اقتصادی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی در ایران، در این مقاله مورد توجه قرار داده شده كه به طور خلاصه می توان به موارد زیر اشاره نمود؛ آثار مثبت: افزایش درآمد ارزی كشور، افزایش اشتغال و درآمد، حفاظت از میراث فرهنگی كشور، تبادل و تعامل فرهنگی، توسعه موزه ها، تئاترها و تسهیلات فرهنگی، حفاظت از منابع طبیعی، بهبود كیفیت محیط زیست و … و آثار منفی: تعارض بین افراد بومی و گردشگران، افزایش آلودگی هوا، آلودگی مناظر، ضایعات در مناطق مورد بازدید، آسیب رساندن به مكان های تاریخی و باستانی و سایر موارد.
حسن بیك محمدی (1379: 86) در تحقیقی تحت عنوان « نگرشی برآثار اقتصادی جهانگردی با نگاهی به ایران»، مطرح می كند كه با اینكه بیش از 150 سال از برگزاری نخستین تور سیاحتی در لندن نمی گذرد، این فعالیت توانسته است طی چندین دهه، جایگاه قابل توجهی در مبادلات اقتصادی- اجتماعی ملل، احراز نماید و امروزه به یكی از بزرگترین تحولات اجتماعی در تاریخ بشریت تبدیل گردد. در این تحقیق كه با استفاده از روش توصیفی و اسنادی تهیه شده، اهمیت صنعت توریسم و آثار اقتصادی آن در دنیا و ایران را تجزیه و تحلیل كرده و به این نتیجه می رسد كه كشور ایران با با وجود برخورداری از تمدن كهن و آثار تاریخی غنی و جاذبه های متعدد فرهنگی و طبیعی، استفاده چندانی از توانایی ها نبرده و به دلیل وابسته بودن اقتصاد مملكت به نفت، و مشكلات ناشی از غوغاسالاری قدرت های بزرگ اقتصادی با نوسانات شدید درآمدهای ارزی روبرو، و دچار ناپایداری اقتصادی است. این در حالی است كه می توان با استفاده از پتانسیل های گردشگری خود، این منابع عظیم را در خدمت اقتصاد كشور به كار گیرد و از آن نهایت بهره را ببرد.
[1]- صنعت جهانگردی در ایران، سازمان مدیریت و برنامهریزی، 1371، سرآغاز کتاب.
***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد
یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است***
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
ای بر سبك زندگی 21
3-1-2- ماركس، طبقه و سبك زندگی 30
4-1-2- ماكس وبر و سبك زندگی 38
5-1-2- نظریههای معاصر دربارة طبقه اجتماعی 43
6-1-2- بوردیو و جامعهشناسی 50
7-1-2- تورشتاین وبلن 78
2-2- ی بر سوابق تجربی 82
3-2- جمعبندی دیدگاههای نظری و تدوین چارچوب نظری تحقیق 86
3ـ بخش سوم : روششناسی موضوع 106
1-3- مفاهیم و متغیرها 107
2-3- چگونگی سنجش 107
3-3- نوع روش تحقیق 108
4-3- جامعه آماری 109
4ـ بخش چهارم : نتایج تحقیق 116
جداول توصیفی 117
طبقه اجتماعی 122
نتایج تحلیلی و جداول تقاطعی 124
نتایج نسبی رابطه اجتماعی 124
جداول تبیینی 127
اوقات فراغت 132
طبقه اجتماعی برحسب مدیریت بدن 151
طبقه و ورزش 153
نمودار فضای طبقاتی و سبك زندگی 157
جمعبندی از بخش تحلیل دادهها 158
5ـ بخش پنجم : نتیجهگیری 207
نتیجهگیری 208
منابع و مآخذ 211
ضمایم 217
پرسشنامه 1
جداول 8
فهرست جداول توصیفی
جدول شماره 1. تعداد پاسخگویان برحسب جنس 116
جدول شماره 2. تعداد پاسخگویان برحسب تحصیلات پدر 118
جدول شماره 3. تعداد پاسخگویان برحسب منزلت شغلی پدر 118
جدول شماره 4. تعداد پاسخگویان برحسب میزان درآمد ماهیانه پدر 119
جدول شماره 5. تعداد پاسخگویان برحسب سطح تحصیلات پاسخگویان 119
جدول شماره 6. تعداد پاسخگویان برحسب قیمت تقریبی اتومبیل 120
جدول شماره 7. تعداد پاسخگویان برحسب قیمت تقریبی منزل مسكونی 120
جدول شماره 8. تعداد پاسخگویان برحسب میزان سهام 121
جدول شماره 9. تعداد پاسخگویان برحسب طبقه اجتماعی 122
جدول شماره 10. تعداد پاسخگویان برحسب میزان سرمایه فرهنگی 123
جدول شماره 11. تعداد پاسخگویان برحسب میزان سرمایه اقتصادی 123
فهرست جداول تبیینی
جدول شماره 12. طبقه اجتماعی برحسب محل ملاقات دوستان 138
جدول شماره 13. طبقه اجتماعی برحسب نحوه رفتار والدین با دوستان پاسخگویان130
جدول شماره 14. طبقه اجتماعی برحسب نوع روابط اجتماعی 131
جدول شماره 15. طبقه اجتماعی برحسب میزان مطالعه 135
جدول شماره 16. طبقه اجتماعی برحسب گشت و گذار در خیابان 137
جدول شماره 17. طبقه اجتماعی برحسب رفتن به كافی شاپ 139
جدول شماره 18. طبقه اجتماعی برحسب رفتن به كنسرت موسیقی 140
جدول شماره 19. طبقه اجتماعی برحسب نواختن موسیقی 143
جدول شماره 20. طبقه اجتماعی برحسب رفتن به تئاتر 145
جدول شماره 21. طبقه اجتماعی برحسب شركت در پارتیها و مهمانیها 147
جدول شماره 22. طبقه اجتماعی برحسب نوع سلیقه افراد 149
جدول شماره 23. طبقه اجتماعی برحسب مدیریت بدن 152
جدول شماره 24. طبقه اجتماعی برحسب نوع ورزش 153
جدول شماره 25. طبقه اجتماعی برحسب نوع تهیه پوشاك 155
جدول شماره 26. طبقه اجتماعی برحسب سبك زندگی 156
طرح مسئله :
امروزه تجربه زندگی، تجربه امكانات و تجربه چگونه زیستن، تجربهای است كه در درون ساختارها شكل گرفته و تكرار میشود . مردان و زنان درگیر زندگی در سراسر دنیا تجربههای متفاوتی از چگونه زیستن را از سر میگذرانند، بخش اعظم این تجارب در درون ساختارهایی شكل میگیرد كه از قدیمالایام تاكنون، به صور گوناگون وجود داشتهاند. طبقه اجتماعی یكی از آن ساختارها محسوب میشود و سبك زندگی همان نوع تجربهای است كه بدان اشاره شد.
«جامعهشناسانی كه ماشین زمان را متوقف كردهاند و با تلاش فراوان (در دوران مدرنیته و سرمایهداری) وارد موتورخانه آن شدهاند تا نقش طبقه را در مسیرتاریخ پیدا كنند، میگویند كه نتوانستهاند جای طبقه را پیدا كنند، آنها فقط توانستهاند افراد بیشماری را با مشاغل، درآمدها و سلسله مراتب متفاوت مشاهده كنند (Thompson , 1968 : 939). البته آنها درست میگویند، چرا كه طبقه اجتماعی یك بخش از ماشین نیست بلكه طرز كاركردن و حركت آن است . جامعهشناسان با هر دیدگاه و مشرب فكری، در راه شناخت جامعه ناچارند دست به گروهبندی انسانها، مفاهیم و حتی رویكردها بزنند. قدمت برخی از این دستهبندیهای شناخته شده به قبل از جامعهشناسی برمیگردد. بیشك طبقه اجتماعی چنین ویژگی را در تمایز با دیگر مفاهیم دارا میباشد . بخش بزرگی از تألیفات جامعه شناسان به طبقه اجتماعی و پیامدهای آن در زندگی اجتماعی اختصاص داده شده است. برخی از جامعهشناسان درمورد علل و عوامل ایجاد چنین ساختاری بحثهای فراوان مطرح نموده و بسیاری دیگر ، زندگی اجتماعی انسانها را در طبقات مختلف مورد بررسی قرار دادهاند، فرصتهای زندگی، سلامت جسمانی و روانی آموزش، شیوههای تربیتی یا سبك والدین و در نهایت سبك زندگی از جمله شاخصهایی هستند كه بارها در تقابل با طبقه اجتماعی قرارداده شدهاند.
از دهه 70 تاكنون بحثهای متفاوت و گستردهای در خصوص سبك زندگی به مثابه یك مفهوم مدرن صورت گرفته است . مفهوم سبك زندگی دارای حوزههای گسترده مطالعاتی است كه یكی از این حوزهها مطالعات فراغت است. چالشهای تئوریك و سنجشهای گستردهای حول این موضوع صورت گرفته اما در یك دستهبندی میتوان گفت كه دو رویكرد به این مفهوم از همه مباحث و رویكردهای دیگر متمایزند. رویكرد اول سبك زندگی را به عنوان متغیر و شاخصی جهت سنجش طبقه اجتماعی درنظر گرفته و به تعبیری سبك زندگی را متغیر وابسته تعریف نموده كه تغییراتش بسته به متغیرهایی چون جنس، سن، طبقه اجتماعی و . . . میباشد. رویكرد دوم با اعتقاد به اینكه شالودههای ساختاری (بخصوص طبقاتی) در جامعه معاصر به واسطه تغییرات بسیار گسترده و ژرف از هم گسستهاند به این نتیجه رسیدهاند كه سبكزندگیامری نیست كه در نتیجه عضویت گروهی ، طبقاتی یا استمرار كنشهای اجتماعی فرد به او تفویض شود بلكه فرد در جامعه مدرن مختار است سبك زندگی خود را به طور مداوم و روزمره بیافریند و در فعالیتهای خود به صورت آشكاری مورد حفاظت و پشتیبانی قراردهد. بنابراین در این دیدگاه اعضای جامعه مدرن كلان شهر به كمك موقعیت یا ویژگیهای ساختاری آنها تبیین نمیشوند. محقق با درك تغییرات گسترده مدنظر پست مدرنیتها و حتی بخشی از نظریات مدرن درخصوص مفاهیم طبقه اجتماعی و سبك زندگی، در رساله فوق سعی دارد به پاسخ چند سئوال دست یابد. پرسش اصلی رساله اینست كه در اوضاع و احوال فعلی كلان شهری مثل تهران آیا میتوان خطوط تمایز و تشابه سبكهای زندگی را براساس متغیرهای ساختاری تبیین نمود.
اهداف پژوهش :
هدف بنیادی رساله حاضر انجام پژوهشی جامعهشناختی پیرامون سبك زندگی در طبقات بالا، متوسط و پایین و همچنین بررسی ابعاد و مؤلفههای شكلدهندة ساختار طبقات اجتماعی و سبك زندگی میباشد. چارچوب كلی ترسیم اهداف اصلی پژوهش حاضر براساس نظریه بوردیو دربارة شاخصهای مورد نظر درخصوص ترسیم ساختار طبقاتی شكل گرفته است . مقایسه سبكهای زندگی سه طبقه یادشده هدف دیگر این پژوهش محسوب میشود. هدف دیگر پژوهش بررسی تفكیكی سرمایه اقتصادی و سرمایه فرهنگی بر روی سبك زندگی میباشد. هدف عمده دیگر در این خصوص بر این مبنا میباشد كه آیا همانگونه كه خود بوردیو در كنش عملی اعلام میكند، مطالعات و سنجشهای انجام گرفته توسط ایشان قابلیت تعمیم به شرایط ایران را دارد یا نه، هدف دیگر پژوهش حاضر این است كه آیا میتوان میزان و نوع سرمایه (اعم از فرهنگی و یا اقتصادی) را به عنوان شاخص و معیار تفكیك طبقات از یكدیگر درنظر گرفت و آیا سه طبقه یادشده تفاوتهایی در زمینههایی چون روابط اجتماعی، نحوه گذران اوقات فراغت ، سلیقه و مدیریت بدن دارا میباشند.
اهمیت موضوع و ضرورت تحقیق :
حوزههای علمی مختلفی با اهدافی متفاوت ، مطالعاتی درخصوص سبكهای زندگی و اوقات فراغت به انجام رساندهاند، مطالعات بر روی اجتماعات مهاجر، مطالعات شهری، تحقیقات بازاریابی، توریسم و در بخشی بحثهای نظری درخصوص موضوع یادشده انجام گرفته است. به نظر میرسد درخصوص طبقه اجتماعی در ایران ، نوع فضای زیست هركدام از این طبقات مطالعات كمتری صورت گرفته است . با درنظرگرفتن رشد و گسترش طبقه متوسط مصرفی و شكلگیری طبقه اجتماعی جدیدی بعد از انقلاب (نوكیسهها) و ظهور طبقه مرفه جدید، شاخههایی از علوم انسانی و جامعهشناسی به بررسی سبكهای زندگی تمایل پیدا نمودهاند. آدرس بخشی از این كارها به صورت میان رشتهای بخصوص در زمینه بازاریابی در ایران انجام گرفته است . با بهمریزی مرزهای طبقاتی كه در دوران رژیم پیشین در حال نضجگرفتن بود . به نظر میرسد دورهای از تاریخ ایران كه در آن شعارهای یكسانسازی و نفی طبقهای بودن جامعه تبلیغ میشد به سرآمده است و با گسترش طبقه متوسط خدماتی و طبقه تسلط یافته به عنوان طبقه مرفه ، بعد از انقلاب ضروری به نظر میرسد كه این آرایش و زندگی اجتماعی انسانهای واقع در این طبقات مورد بررسی قرار گیرد. ضرورت دیگر پژوهش ضرورتی نظری و جامعهشناختی محسوب میشود . ورود بحث سرمایه فرهنگی و دیگر اقسام سرمایه به عرصه مطالعات فرهنگی و دوری از تحلیلهای جزمگرایانه و ایدئولوژیك از جامعه ضروری مینمایاند كه مطالعات و پژوهشهای نظری و تجربی در اشل گسترده و یا حتی محدود درخصوص بحث بوردیو از فضای طبقاتی ، درایران شكل گرفته و عملیاتی شود . بنابراین مباحث بوردیو به عنوان یك فرضیه قابل بررسی ضرورتی، جهت جامعهشناسی محسوب می شود
***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد
یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است***
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است