بنفشه آفریقایی گیاهی زیبا با نام علمی ionantha Saintpaulia ازتیره Gesneriaceaeونام معمول Afrecan violet میباشد. این گیاه مهمترین گونه زینتی از میان 20 گونه متعلق به جنس Saintpaulia است. بنفشه آفریقایی به عنوان عروس گل های آپارتمانی در اروپا مطرح است که نقش بسزایی در فراهم آوردن محیطی آرام وزیبا بازی میکند. بنفشه آفریقایی در سال 1892درشرق آفریقا توسط بارون والتر فونت سنت پل کشف گردید. او به افتخارنام خانوادگی خود که برای اولین بار این گیاه را کشف نموده بود،آن را سنت پولیا نام گذاری کرد. آب هوای حارهای، شرایط مناسبی برای رشد این گیاه می باشد(استیود [1]،1998). این گیاه بومی نقاط گرمسیری آفریقای جنوبی است و از لحاظ کروموزومی دیپلوئید بوده وبه صورت 302n=است(مایرانتو[2]،2005). بنفشه آفریقایی گیاهی نهاندانه بوده و بذرهای آن در تخمدان گل محفوظ می ماند. جزء گیاهان دو لپه است. این گیاه جام لولهای کوتاه داردوجام گل به طور معمول دو لپه است، یعنی به دو دسته گلبرگهای بالا وپائین تقسیم میشود. هر یک از گلها دارای 2-4 بساک، مسئول تولید گرده بوده که به انتهای گل متصل است و نزدیک تخمدان قرار دارد. برگهای سبز مخملی و کرکدار در روی ساقه فشرده و کوتاه قرار دارند. ساقه که گلها را بر روی خود نگه میدارد از دو قسمت اصلی وفرعی تشکیل شده است. رنگ بنفش گل این گیاه در یک دوره گلدهی ممکن است به صورت تیره ویا روشن در آید و در دوره دیگر به دلیل نوسانات اسیدی یا قلیایی بودن خاک، اثرآبیاری ویا کود دهی، تبدیل به ارغوانی شود. سبزی برگ بنفشه آفریقایی گاهی به صورت دو رنگ دیده میشود که علت آن وجود رنگدانههای کلروفیل، کاروتن و آنتوسیانین است، که در هر سلول برگ وجود دارد. دلیل ابلق بودن برگ در این گیاه نبود کلروفیل در قسمتی از برگ است. گیاهان با برگهای ابلق به طور عموم گیاهان ضعیفتری هستند واحتیاج به مراقبت و توجه بیشتری دارند. بنفشه آفریقایی نسبت به طول روز بی تفاوت است و به همین علت در طول سال گل می دهد. رنگ گلها متنوع به رنگ بنفش، آبی، قرمز، صورتی و سفید ظاهرمیشوند. گلها به صورت پرپروکم پر وپرچمها طلایی وبه طرززیبایی از وسط گلها بیرون زده اند. بطوریکه تناقص در رنگ پرچمها و گلبرگها گل را بصورت یکی از زیباترین مینیاتورهای گیاهی درآورده است. رعایت بعضی نکات پرورشی مانند هوای به نسبت خنک، نور کم واستفاده از کود بدون نیتروژون باعث بروز برگهای ابلق میگردد. به طور کلی این گیاه به دو شکل رشد میکند:1-رشد گیاه با برگهای متقارن و مشابه گل رز که شکل رایج رشد است.
2-رشد گیاه بصورت رونده که اغلب برای قرار دادن گلدانهای آویز بسیار مناسب است(چارلز[3] ،1988 ).
اولین جشنواره بنفشه آفریقایی در 1946 میلادی در آتلانتا برگزارشد. شهرت این گیاه در حدی است که امروزه در بسیاری از کشورهای مدرن میتوان آن را مشاهده کرد. (کامپرز[4]،2009).
کشت بافت:
کشت بافت تکنیکی است که امکان تولید گیاه در محیط درون شیشهای را فراهم میکند. اساس این تکنیک توتی پوتانسی یا بس توانی(داشتن اطلاعات ژنتیکی هر سلول برای تبدیل شدن به یک گیاه کامل) است که بیان میکند هر سلول گیاهی دارای کلیه اطلاعات ژنتیکی لازم برای تبدیل شدن به یک گیاه کامل است. بنابراین کشت سلول، بافت یا اندام، این امکان را فراهم میکند که با کشت یکی از اجزای فوق سایرقسمتهای گیاه تشکیل شود. اصطلاح کشت بافت گیاهی در مورد تمام انواع کشتهای گیاهی استریل که در این ویترو انجام می پذیرند بکار رفته میشود. این ویترو، جهت توصیف محیط کشت مصنوعی و استریل شده به کاربرده میشود. از طرفی این ویترو برای معرفی شرایط غیر استریل طبیعی (شرایط باغچه و مزرعه)مورد استفاده قرار میگردد.تکنیک کشت بافت گیاهی در حال حاضر به عنوان یک ابزار قوی جهت مطالعه مشکلات اساسی و کاربردی بیولوژی گیاهی درآمده است. علاوه برآن در سالهای اخیراین تکنیکها کاربردهای تجارتی گستردهای در تکثیرگیاهان مختلفی منجمله گیاهان زینتی و دارویی و نیز حذف پاتوژنها از گیاهان پیدا نموده است. علاقمندی به کشت بافت گیاهی و توانایی آن در اصلاح و بهبود سازی گیاهان به صورت یک موضوع جهانی در آمده است. افزایش تعداد کشورهای عضو شرکت کننده در موسسه بین المللی کشت بافت گیاهی گواهی بر این ادعا می باشد. علاوه برآن هیات بیولوژی گیاهی موسسه تحقیقات سلولی بین المللی یونسکوآموزش تکنیکهای کشت بافت گیاهی را به عنوان یکی از برنامههای اولویت دار خویش معرفی نموده است.
شوری: شوری خاک مشکل جدی در تمام جهان است و به طور قابل توجهی باعث کاهش بهره برداری در زراعت میشود(داسیلوا[5] و همکاران، 2008). تخمین زده میشود بیش از 800 میلیون هکتاراز اراضی جهان تحت تاثیر شوری واقع شده است(فائو[6]،2008).وحدود0.020 از زمینهای شورناشی از سیستمهای نامناسب آبیاری میباشند(مایک[7]و همکاران،2006). از آنجایی که تنش شوری یک تهدید بزرگ زیست محیطی برای کشاورزی محسوب میشود، لذا درک پاسخهای پایه فیزیولوژیکی و بیوشیمیای گیاهان
به تنشها، در افزایش بهره وری کشاورزی امری حیاتی است(کایانگ-شینگ وینگ-نینگ[8]،2009). تنش شوری یکی از مهمترین تنشهای غیر زیستی است و در خاکهای شور اثرات زیانباری بر بقاء، تولید ماده زنده و بازده محصولات گیاهی دارند. فرایندهایی نظیر جوانه زنی، رشد دانه رستها، رشدرویشی، گلدهی و میوه دهی شدیدا تحت تاثیر شوری قرار میگیرند. شوری از طریق زیر منجر به کاهش رشد و صدمه به گیاه میشود:
افزایش شوری، بیومس ریشه، برگ و اندامها را کاهش داده و متعاقب آ ن از طول ریشه و فتوسنتزی گیاه کاسته میشود .(سینگ و پرساد[9] ،2009). البته در هر اندام گیاهی، گسترهای از انواع مختلف سلولها، با سنین متفاوت وجود دارد . لذا عملکردهای متابولیکی و پاسخهای متفاوت به محرکهای محیطی مورد انتظار است. گیاهانی که در معرض شوری قرار میگیرند نه تنها کوچکترند بلکه دارای تغیراتی در پارامترهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیا ی نیز هستند(هایلال[10]،1998).
انواع شوری و علل آن : شوری اولیه (طبیعی) شوری اولیه پیامدی از انباشته شدن نمک در خاک ویا آبهای زیرزمینی از طریق فرایندهای طبیعی در دورههای طولانی است که توسط فرایندهای زیر صورت میگیرد.-فرایند هوازدگی: این فرایند موجب شکسته شدن سنگها و آزاد شدن انواع نمکهای محلول، عمدتا کلر و سدیم و دیگر نمکها مانند کلسیم و منیزیم و تا حدی کمتر سولفاتها و کربناتها میشود-رسوب نمک اقیانوسها: توسط عواملی همچون باد، این نمکها که عمدتا کلرید سدیم است جابجا میشوند(قاسمی و همکاران،1995) شوری ثانویه (ناشی از فعالیتهای انسانی): یکی از دلایل عمده شوری ثانویه پاکسازی زمین و جایگزینی گیاهان یکساله بجای پوشش گیاهی پایا است. در آب و هوای خشک و نیمه خشک آب استفاده شده توسط پوشش گیاهی بومی منطقه، در تبادل با بارندگی سالیانه است. ریشههای عمیق گیاهان بومی نشان دهنده پایین بودن سطح سفرههای آبی میباشند. پاکسازی و آبیاری این توازن را بر هم میزند، بطوری که بارندگی از یک سو و آبیاری از سوی دیگر، آب را به میزانی بیش از نیاز گیاه فراهم کرده و این فزونی آب، سفرههای آب را بالا کشیده و نمکهایی را که قبلا در قسمتهای عمیق خاک ذخیره شده بودند حرکت داده و آنها را تا منطقه ریشه بالا میآورد. با استفاده گیاهان از آب، نمک در خاک باقی مانده لذا در مصارف بعدی، آب موجود در خاک شورتر میشود. سفرههای آب همچنان به سمت بالا و نزدیک سطح زمین کشیده میشوند و با تبخیر آب، نمکها در سطح زمین باقی می مانند و این نمکها میتوانند وارد جریان آب شده و شوری را افزایش دهند (قاسمی و همکاران،1995).
شوری و گیاه: بر اساس توانایی رشد درمحیطهای با غلظتهای متفاوت نمک، گیاهان به گلیکوفیتها(شیرین رست ها) و هالوفیتها (شور رستها) تقسیم بندی میشوند. اکثرگیاهان گلیکوفیت هستند و نسبت به استرس نمک بردبار نیستند(سایرام و تیاگی[11]،2004). وبالعکس هالوفیتها در غلظت 100تا200 میلی مولار کلرید سدیم قادر به کامل کردن چرخه زندگیشان می باشند(زالبا و پرینمان[12]،1998) . هالوفیتها به دو گروه اجباری و اختیاری تقسیم میشوند: گروه اول در محیط غیر شور قادر به رشد نیستند در حالی که گروه دوم در محیط شور و غیر شور به خوبی رشد میکنند. مکانیزم ایجاد مقاومت در هالوفیتها براین اساس است که گیاهان املاحی نظیر سدیم و کلر را از طریق ریشه جذب و به قسمتهای هوایی انتقال داده و در واکول سلولهایشان نگهداری میکنند و به این طریق پتانسل اسمزی سلولهای خود را تنظیم میکنند. در حالی که گلیکوفیتها که اغلب گیاهان زراعی را شامل میشوند فاقد چنین مکانیسمی هستند(سرمدنیا،1374). در طی هجوم و پیشرفت استرس نمک در درون گیاه، فرایندهای مهمی نظیر فتوسنتز، سنتز پروتین و متابولیسم لیپید تحت تاثیر قرار میگیرد. نخستین پاسخ گیاه، کاهش در سرعت توسعه سطح برگ و متعاقبا با تشدید استرس توسعه برگ متوقف میشود و چنانچه استرس فرونشیند، گیاه مجددا رشد خود را از سرمیگیرد(پریدا و داس[13]،2005). مکانیزمهایی که برای ایجاد بردباری نسبت به اثرات خاص شوری در گیاهان روی میدهد در دو گروه مهم جای دارند، دستهای از آنها ورود نمک را به داخل گیاه محدود میکنند و دستهای دیگر غلظت نمک را در سیتوپلاسم کاهش میدهند(مادگال[14]وهمکاران،2010).گیاه در طی استرس، ممکن است برابر آن استقامت کند و توسط مکانیزمهایی از آن موقعیت رهایی یابد این بردباری درسطح سلولی روی میدهد و پاسخ گیاه به جنس، ژنوتیب، طول مدت و شدت استرس، سن و مرحله نموی نوع سلول و اندام سلولی بستگی دارد. یکی از سازگارهایی که در سطح سلول روی میدهد، سازگاری اسمزی است بدین معنی که پتانسیل اسمزی سلول پایین آورده میشود به طوری که برای ابقاء تورژسانس گیاه به حد مطلوب برسد(یوکوی[15]و همکاران،2002).
در سال های اخیر، موارد زیادی از فساد مواد غذایی و بیماری های با منشاء غذایی ناشی از رشد میكروارگانیسم ها درسراسرجهان گزارش شده است(Mead و همکاران، 1999).
تلاش های زیادی مانند استفاده از مواد شیمیایی سنتزی جهت كنترل رشد میكروبی و كاهش شیوع مسمومیت های غذایی و فساد صورت پذیرفته است. درهرحال، به دلیل اثرات سوء این تركیبات مصرف كنندگان نگران بوده و لذا نیاز به مواد ایمن تر برای جلوگیری وكنترل میکروارگانیسم های بیماری زای مواد غذایی وجود دارد( Shan و همکاران، 2007). لذا گرایش زیادی جهت استفاده از انواع جدید تركیبات ضد میكروبی طبیعی مانند عصاره ی ادویه ها وگیاهان برای نگهداری مواد غذایی وجود دارد. تعدادی ازادویه ها و تركیبات گیاهی كه امروزه استفاده می شوند به دلیل فعالیت ضد میكروبی و اثرات دارویی و نیز كیفیت عطر و طعم ارزشمند هستند. تركیب عصاره های بیشتر گونه های گیاهی در سال های اخیر شناسایی شده و تلاش برای شناسایی اجزای زیست فعال آن ها برای مقاصد دارویی مختلف و عمل آوری مواد غذایی شتاب گرفته است. فعالیت های ضدمیكروبی عصاره های گیاهی، اساس كاربردهای مختلفی مانند نگهداری مواد غذایی خام وفرآوری شده، كاربردهای داروسازی، طب سنتی و درمان طبیعی را تشكیل میدهند(Lis-Balchin, 1997 و Smith, 1998 ).
1-2-1- مشکل وجود کپک در نان
نان دراشکال و اندازه های مختلف یک محصول غذایی تجاری عمدهی جهانی میباشد و میتواند توسط کپکهای زیادی فاسد گردد که دراین میان گونه های پنی سیلیوم از همه متداولتر است. در انگلستان، مصرف سالانه نان حدود 5/41 کیلوگرم به ازای هر نفرمیباشد، نان در انگلستان بافت روشنی دارد واغلب منحصراً از آرد گندم تهیه شده و تخمیر مخمری دارد. در کشورهای دیگر نظیر آلمان، دانمارک، سوئد و بسیاری از کشورهای اروپای شرقی، نان چاودار که از طریق پروسه های تخمیری خمیرترش و با یک pH پایین تهیه شده است، محبوب میباشد.در دیگر نقاط جهان نان های غیرخمیرمایهای (تخمیرنشده) رایج است. نان یک محصول به شدت فساد پذیر میباشد.سه حالت
متداولتر فساد نان عبارتست از: بیاتی، افت رطوبت و فساد میکروبی.دلیل اینکه چرا کپک ها ارگانیسم های فسادزای مهمی در نان هستند این است که این شبکه غذایی یک مقدار رطوبت نسبتاً بالا و فعالیت آبی 97/0- 94/0 با pH حدود 6 دارد. این خصوصیات نان برای رشد و تکثیر هر کپک آلوده کنندهی نان در طول تولید یا بعد از آن مناسب میباشد. نانی که بیشترین آلودگی رانسبت به فساد کپکی دارد نانی است که قطعه قطعه شده، این نوع محصول سطوح برش داده شدهی مرطوبی برای رشد کپک فراهم می سازد، و پوشانده شدن نان از افت رطوبت جلوگیری کرده و از اینرو یک محیط مرطوبی را در اطراف قرص نان ایجاد می سازد. بیش از90 % آلودگی نان با کپک ها درطول خنک کردن، برش دادن یا عملیات بسته بندی اتفاق میافتد. قبل از این مرحله، برنامه های حرارت دهی یا به عبارتی عملیات پختن بکار میرود که اکثر آلوده کننده ها را حذف میکند. از اینرو آلودگی غالباً اسپورهای قارچی هستند که ناشی از محیط نانوایی، غبار آرد و از محیط بیرونی وارد میشوند. انواع کپک های رشته ای مختلف که در فساد کپکی نان شرکت دارند شامل پنی سیلیوم، گونه آسپرژیلوس،گونه های کلادوسپوریوم، موکورها و نورواسپورها میباشد. تحمل محدوده وسیعی از شرایط محیطی و عادت رشد میسلیومی غالب آنها، به آنها این توانایی را میدهد تا در محصولات غذایی تشکیل کلنی داده و سریعاً یکسری آنزیم بوجود میآورند که بدین وسیله از ماتریکس ماده غذایی استفاده میکنند(Legan وهمکاران،1993).
1-2-2- تکنیک های متداول کنترل کپک و محدودیت های آنها
کنترل فسادکپک در محصولات نانی به طرق مختلفی میتواند صورت پذیرد. به طور کلی این روش عبارتنداز: محدودکردن دسترسی کپک فسادزا به محصول، غیرفعال سازی موادقارچی، بازداشتن وتوقف رشد قارچی با این وجود اگرقارچ به محصول دسترسی پیدا کند، هدف تبدیل به کنترل فعالیت و رشد آن روی خود ماده غذایی میشود. برای غیرفعال سازی یا توقف رشد قارچی درموادغذایی، برخی معیارهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی را میتوان در نظر گرفت. متداولترین راه جلوگیری یا کنترل رشد کپک در محصولات غذایی استفاده از عوامل ضدقارچی میباشد. عوامل ضدقارچی مواد شیمیایی هستند که وقتی به ماده غذایی افزوده میگردند از فسادمواد غذایی توسط کپک ها پیشگیری کرده یا به تاخیر میاندازند. ( Smidو Gorris، 1999).
Cinnamomum Zeylanicum که به عنوان دارچین شناخته میشود گیاه بومی سریلانکا[4] است. اسانس دارچین توسط محققین زیادی به عنوان منبع مناسب از ترکیبات ضد قارچی و باکتریایی شناخته شده است(Linوهمکاران،2005). میکروذرات فوم نشاسته میتواند با یک مایع غیرآبی مثل یک یا چند روغن اسانسی پوشانده شود. روغن های اسانسی که به عنوان روغن های گیاهی اتری نیز شناخته شدهاند مواد طبیعی هستند که در بسیاری از درختان، گل ها، گیاهان معطر[5] یافت شدهاند.روغن های اسانسی در قسمت های مختلف گیاه مثل برگها، دانهها، گل ها و پوسته ی گیاه وجود دارند و به گیاه عطر و بوی خاص خودش را میدهد.روغنهای اسانسی استخراج شده معمولاً به شکل تغلیظ شده، مایعات هیدروفوبیکی که حاوی ترکیبات آروماتیک فرار گیاه هستند، تولید میشوند. روغن های اسانسی استخراج شده طیف وسیعی از کاربردهای درمانی و غیره را برای استفاده انسانی ارائه میکنند.روغن دارچین جذب میکروذرات فوم نشاسته میشوند و به عنوان یک عامل ضد میکروبی عمل میکنند(Guenther 1950).
، اهداف و فرضیات، پیشینه وروش تحقیق شروع شده است در بخش اول کلیات تحقیق است که شامل دو فصل می شود وهر فصل شامل پنج گفتار است.
در فصل دوم به بررسی پیشینه تاریخی ازدواج باغیر هم کیش پرداخته که در پنج گفتار شامل: پیشینه تاریخی ازدواج دریهود، مسیحیت، زردتشت، صابئین و جاهلیت است.
در بخش دوم از این تحقیق ازدواج با غیر مسلمان که به صورت جداگانه در پنج فصل آمده است در فصل اول طهارت یا نجاست اهل کتاب و تاثیر آن در ازدواج با آنان که در دو گفتار مورد بررسی قرار گرفته است
در فصل دوم ازدواج با غیر مسلمان از دیدگاه روایات که در دو بخش : الف: دیدگاه فقهای اهل سنت و ب: دیدگاه فقهای امامیه است مورد بررسی قرار گرفته است.
در فصل سوم از این بخش به بررسی ازدواج زن مسلمان با غیر مسلمان و در فصل چهارم در مورد ازدواج با زن کافر غیر کتابی از نظر علمای اهل سنت و شیعه وادله حرمت این ازدواج پرداخته و در فصل پنجم ازدواج مسلمان با غیر مسلمان از نظر حقوق کشورها مورد بررسی قرار گرفته که خود شامل دو گفتارمیباشد گفتار اول: حقوق کشور ایران و گفتار دوم: از نظر حقوق کشورهای اسلامی ، بخش پایانی نتیجه بحث است که با توجه به این نوشتار صورت گرفته است.
در راستای جمع آوری این تحقیق از131 منبع که شامل 124 منبع از منابع کتب فارسی و عربی زبان و 7 منبع از کتابخانه دیجیتالی و سایتهای مرتبط استفاده شده است .
نتایج کلی که از این تحقیق به دست آمده است به شرح ذیل است:
ازدواج با زنان غیر مسلمان از نظر اهل سنت در صورتی که اهل کتاب باشند یهود و نصارا طبق چهار گروه اهل سنت صحیح است اما در فقه امامیه چهار نظریه وجود دارد، بعضی عدم جواز ازدواج را بیان داشته که خود دارای دلیل و مدرک قرآنی هستند و دسته دوم جواز مطلق این ازدواج و دسته سوم قائل به جواز این ازدواج در حال اضطرار جایز و در حال اختیار حرام است.
دسته چهارم قائل به جواز ازدواج با زنان مستضعف اهل کتاب در حال اختیار هستند، طبق این نظر در حال اضطرار می توان با کلیه زنان اهل کتاب ازدواج کرد.
اما در مورد ازدواج زن مسلمان بامرد کافر، در هر صورت ازدواج حرام است چه کافر کتابی باشد یا غیرکتابی و علمای تمام مذاهب اهل سنت بر این مسئله اتفاق نظر دارند و لذا فرمودند:
ازدواج زن مسلمان با مرد کافر چون موجب تسلط و برتری مرد کافر بر زن مسلمان است باطل است به طور کلی ازدواج زن مسلمان با کافر کتابی و غیر کتابی از نظر فقه اسلام حرام است.
طبق قانون مدنی ایران ازواج با بیگانگان خارجی مجاز و بلا مانع است جز در مورد کارمندان دولت به خصوص کارگزاران وزارت خارجه ولی ازدواج زنان ایرانی را با مردان غیر ایرانی مطلقاً منوط به اجازه ی مسئولان کشوری ایران دانسته است.
به طور کل می توان نتیجه گرفت:
ازدواج زنان مسلمان ایرانی با مردان غیر مسلمان اعم از -ایرانی و غیر ایرانی- چه کافر کتابی وغیر کتابی و ازدواج مردان مسلمان با زن غیر
مسلمان غیر کتابی -اعم از ایرانی و غیر ایرانی- به اعتقاد فقهای اسلام واز همه مذاهب اسلامی باطل می باشد.
گفتار اول: واژه شناسی(کفر، شرک، اسلام، ایمان)
از آنجا که بحث دربارهی ازدواج با غیرمسلمانان است، ابتدا باید مراد از غیر مسلمان روشن شود. با توجه به اینکه غیر مسلمان را غالباً با عنوان کافر می شناسیم لذا لازم است که ابتدا این واژه را توضیح دهیم:
کفر در لغت
در زبان عربی کفر در معانی متعدّدی به کار رفته است:
پوشاندن و مخفی کردن: کسی که چیزی را می پوشاند و از دید مخفی می کند کافر نامیده می شود. به همین دلیل به کشاورز که دانه را در زمین مخفی می کند کافر گفته می شود.[1]
ناسپاسی: زیرا ناسپاسی سرپوش گذاشتن بر نعمت است.[2] همانند آیه شریفه که میفرماید: ( وَاشْكُرُوا لِی وَلا تَكْفُرُونِ) [3] ( سپاس مرا بجا آورید و ناسپاسی نکنید)
بیزاری جستن (مجمع البحرین، ذیل ماده کفر): همانند آیه شریفه قرآن که می فرماید: (ثُمَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ یَكْفُرُ بَعْضُكُمْ بِبَعْضٍ وَ یَلْعَنُ بَعْضُكُمْ بَعْضًا) [4] ( در روز قیامت هر یک از دیگری بیزاری می جوید و به یک دیگر لعن و نفرین می کنند.)
نافرمانی و شورش: هنگامی که گفته می شود اهالی فلان منطقه کافر شدند یعنی شورش کردند.[5] که در آیات قرآن هم این معنا به کار رفته است: (وَلِلَّهِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیْهِ سَبِیلا وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ عَنِ الْعَالَمِینَ) [6] (و بر هر کس از مردم که توانایی رسیدن به خانه کعبه را داشته باشد حج آن خانه واجب است و هر کس نافرمانی کند و حج به جا نیاورد به خود زیان زده که خدا از طاعت خلق بی نیاز است.)
انکار: کسی که چیزی را انکار می کند نسبت به آن کافر شده است لذا به همین جهت است که به منکران خدا کافر گفته می شود. (مجمع البحـرین و لسان العرب ذیل ماده کفر) در آیه شریفه چنین می فرماید: (فَمَنْ یَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَ یُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَی) [7] (هر کس طاغوت را انکار کند و به خدا ایمان آورد به دستگیرهای محکم چنگ زده است.)
کفر در اصطلاح
واژه کفر در علم کلام در مقابل ایمان به کار می رود. اما این واژه در اصطلاح علم فقه در مقابل اسلام به کار می رود و در این علم بیشتر درصدد تعیین احکامی است که بر اساس ادلِّه بر اسلام و کفر مترتّب می شود. محقّق حلّی، کافر را اینگونه تعریف کرده است:
(ضابطه کلی در شناخت کافر این است که کافر کسی است که از دین اسلام خارج باشد یا با اینکه خود را مسلمان می داند یکی از ضروریّات دین را انکار کند، مثل خوارج و غالیان) [8]
شهید ثانی: (کافر کسی است که خدا یا نبوّت یا یکی از ضروریّات دین را انکار کند.)[9]
امام خمینی(ره) در تعریف کافر چنین گفته اند: (کافر کسی است که بر دینی غیر از اسلام باشد یا اسلام را بعنوان دین برگزیند ولی یکی از ضروریّات دین را به گونه ای که انکار آن به انکار رسالت یا تنقیض شریعت مطهّره برگردد یا گفتار و کرداری از او سر زند که مقتضی کفر باشد.)[10]
از نظر اصطلاح فقهی، کافران چهار گروهند:
اول اهل كتاب، دوم مشركان، سوم مادیون، چهارم مرتدین و منكران ضروریّات دین.
هر کدام از عناوین بالا نیازمند بحث توصیفی و مبسوط است، ولی چون این بحثها بویژه مبحث مربوط به مادّیون و مرتدین از موضوع اصلی این رساله خارج است (با توجه به قبول طهارت برخی از كفّار كه در فصلهای آینــده به آن خواهیم پرداخت). لذا فقط به صورت گذرا به مشرکان می پردازیم.
مشرکان
1)معنای شرک در لغت و اصطلاح
شرک در لغت به معنای شریک قرار دادن است.[11]
شرک در اصطلاح به معنای شریک قرار دادن موجود دیگری با خدای بزرگ در یکی از مقامات و شئون مخصوص به خالق هستی است. [12]
عفونت های مجاری ادراری (Urinary Tract Infections) از شایع ترین بیماری های عفونی در تمام دوران زندگی و از علل شایع مراجعات پزشکی می باشد. این عفونت ها از نظر فراوانی بعد از بیماری های تنفسی قرار دارند و یکی از عمده ترین عفونت های باکتریایی در کشور های صنعتی و در حال توسعه محسوب می شوند (11). UTI از جمله مشکلات حادی است که سالانه میلیون ها انسان با آن روبرو هستند و در تمام دوران زندگی در هر دو جنس مرد و زن بروز می کند. هر ساله بین 8 تا 10 میلیون مراجعه به پزشک به علت عفونت های ادراری می باشد (14). عفونت های مجاری ادراری علاوه بر آنکه خود به خود و به تنهایی بیماری آزار دهنده ای است گاهی سبب بروز بیماری های دیگری نیز خواهد شد. مثلاً برخی از عفونت های دستگاه ادراری می توانند گاهی باعث از کار افتادگی کلیه ها شوند و یا عفونت کلیوی در خون پخش شده و سپس در تمام بدن گسترش یابند. یا برخی عفونت ها ممکن است به ایجاد سنگ کلیه در بیماران منتهی شوند که همه این ها نشان دهنده اهمیت شناسایی، بررسی میزان شیوع و درمان این بیماری است (15). راهکارهای مرتبط با تشخیص، درمان و پیگیری عفونت های ادراری روز به روز در حال تغییر هستند. لذا می بایست رویکرد هایی کارآمد و با پیچیدگی نسبتاً کمتر برای این ارزیابی ها توصیه شود و بسیار مهم خواهد بود که پزشکان خانواده قادر به تشخیص به موقع و درمان مناسب عفونت های ادراری در بیماران باشند. بیش از 90 درصد موارد عفونت های ادراری توسط باکتری ها ایجاد می شود و در بقیه موارد ویروس ها، انگل ها و قارچ ها دخیل خواهند بود. شایع ترین عوامل عفونت ادراری اعضای خانواده انتروباکتریاسه علی الخصوص اشرشیا کلی و در رتبه های بعدی انتروباکتر، سراشیا، کلبسیلا و پروتئوس می باشند. انواعی از کوکسی های گرم مثبت نیز در بروز این نوع عفونت نقش قابل ملاحظه ای خواهند داشت (14). بررسی های اپیدمیولوژیک نشان داده است که عفونت ادراری به سنین خاصی محدود نشده بلکه در تمام گروه های سنی از جمله در نوزادان، کودکان و بزرگسالان مشاهده می شود (15). اشرشیا کلی شاخص ترین عامل باکتریال عفونت های ادراری محسوب می شوند. قابلیت بیش از 150 سویه E.coliO157:H7 ( (E. coli جهت کلونیزاسیون در پرینه و مجاری ادراری و یا مهاجرت آن به دستگاه ادراری به دلیل وجود فاکتور های ویرولانس خاص در این سویه ها است. E. coli دارای 4 تیپ مهم بالینی است که عبارتند از انتروتوکسیژنیک (ETEC)،انتروپاتوژنیک (EPEC)، انترو این وی زیو (EIEC) و انتروهموراژیک (EHEC). تیپ انتروهموراژیک که به دلیل ترشح نوعی توکسین، تحت عنوان اشرشیا کلی وروتوکسیژنیک (VTEC) نیز نامیده می شود از عوامل مهم سندروم های خون ریزی دهنده و همولیتیک و همچنین نارسایی های کلیوی متعاقب آن بوده که می تواند در مجاری ادراری و دستگاه گوارشی مشکل ساز باشد. سویه O157:H7 اشرشیا کلی مهم ترین سروتیپ سویه های انتروهموراژیك است كه به عنوان یکی از عمده ترین سویه های بیماری زای انسان معرفی شده و سالانه بروز چندین مورد مرگ و میر از طریق ایجاد عفونت های حاد، خصوصاً با مصرف مواد غذایی آلوده و یا تماس با منابع آلوده را سبب
می گردد. همانطور که اشاره شد، سویه های اشرشیا کلی انتروهموراژیک توکسینی ترشح می کنند که به دلیل توانایی آن در کشتن سلولهای vero، وروتوکسین و به دلیل شباهتش به نوروتوکسین مترشحه از شیگلا دیسانتری تیپ I، توکسین شبه شیگا (SLT) نامیده می شود و سویه های تولید کننده آن به STEC نیز معروفند (13). ژن تولید کننده وروتوکسین برروی ژنوم باکتریوفاژ معتدل قرار داشته و توسط تبدیل فاژی به اشرشیا کلی وارد می گردد (13). توکسین های ورو به دو گروه stx1 و stx2 تقسیم بندی می شوند. وروتوکسین با اثر بر روی RNA ریبوزومی سبب ممانعت از سنتز پروتئین ها شده و انواعی از اشرشیا کلی که این سم را تولید می کنند موجب بروز سندروم های خطرناکی از جمله کولیت هموراژیک (HC)، سندروم اورمی همولیتیک (HUS) و به دنبال آن نارسایی های کلیوی خصوصاً در سنین پایین می گردد (17، 18 و 19). شناسایی این سویه ها به دلیل پیچیده بودن، معمولاً به صورت روتین در آزمایشگاه ها انجام نمی پذیرد و پژوهشگران درصدد یافتن روش های ساده برای غربالگری این باکتری ها هستند. از این رو در این مطالعه سعی می شود تا با بررسی های توصیفی – مقطعی، پس از انجام روش های کلاسیک شناسایی و تشخیص باکتری اشرشیا کلی O157:H7، با به کار گیری روش های مولکولی، ضمن تأیید نتایج حاصله در تشخیص، متد های سریع تر و با دقت و حساسیت بالاتر نیز معرفی و ارائه گردد.
اهداف اصلی طرح
شیوع ژن های شیگاتوکسین و اینتیمین در سویه های اشریشیاکلی O157:H7 جدا شده از عفونت های ادراری در شهرستان الشتر
اهداف اختصاصی طرح
1)تشخیص مولکولی سویه O157:H7 به روش PCR ومقایسه با تکنیک های کلاسیک تشخیصی
2) بررسی ژن های 1stx, 2stx, eaeA با استفاده از پرایمرهای اختصاصی به روش PCR
اهداف کاربردی طرح
بررسی فراوانی سویه های O157:H7 EHEC جدا شده از عفونت های ادراری در شهرستان الشتر به منظور اعلام وضعیت شیوع جهت ارائه راهکار های درمانی مناسب در کنترل و یا حذف عامل عفونت خصوصاً در رابطه با عفونت های احتمالی ناشی از سویه O157:H7 اشرشیا کلی
فرضیات یا سئوالات پژوهشی:
“نانو” عبارتی یونانی است که معنای 9-10 را داشته و یک نانو یک میلیاردیم می باشد. کاربرد این واژه امروزه بیشتر در نانو تکنولوژی یا فناوری نانو است. نشانه اختصاری نانو در سیستم متریک n میباشد. فناوری نانو یا نانوتکنولوژی رشتهای از دانش است که به مطالعه مواد، دستگاه ها و سیستم هادر ابعاد نانو می پردازد و موضوع اصلی آن مهار ماده یا دستگاههای در ابعاد کمتر از یک میکرومتر، معمولاً حدود ۱ تا ۱۰۰ نانومتر است. این دانش به فهم و به کارگیری خواص جدیدی از مواد و سیستمهایی در این ابعاد پرداخته که اثرات فیزیکی جدیدی، عمدتا متاثر از غلبه خواص کوانتومی بر خواص کلاسیک، از خود نشان میدهند. همچنین موجودات زنده از سلول هایی که به طور معمول دارای طولی حدود 10 میکرومتر است، ساخته می شوند با این حال بخش های درونی سلول ها بسیار کوچک بوده و در اندازه کمترازیک میکرون است.برای مثال کوچکترین پروتئین ها دراندازه معمولی 5 نانومتر می باشند که این اندازه قابل مقایسه باکوچکترین ابعاد نانو ذرات ساخته شده توسط انسان است(Narayanan and Sakthivel, 2010 ).
نانوفناوری یک دانش بین رشتهای است و به رشتههایی چون فیزیک کاربردی، مهندسی مواد، شیمی ابرمولکول و حتی مهندسی مکانیک، مهندسی برق، مهندسی شیمی و رشته های بیولوژی نیز مربوط میشود. تحقیقات در زمینه نانوتکنولوژی به صورت گسترده ای انجام شده و دستیابی به مواد جدیدی در ابعاد نانو مانند نانوذرات، نانولوله ها، نانوسیم ها و … میسر شده است.
در میان این مواد، نانوذرات به دلیل خواص منحصر به فرد خود در خواص شیمیایی، الکترونیکی و مگنتیکی[16] بسیار مورد توجه قرار گرفته اند( Zhang et al ., 2011).
زمینههایی که نانوذرات در آن ها کاربرد دارند، شامل کاربرد نانوذرات در مواد کاتالیزور، کامپوزیت[17]، افزودنیهای سوخت و مواد منفجره، بستهبندی و روکشها، سایندهها[18]، روانکنندهها، پزشکی و داروسازی، باتریها و پیلهای سوختی،دارو رسانی، محافظتکنندهها، آنالیز زیستی و تشخیص پزشکی و لوازم آرایشی می شود. پزشکی نانو، بهرهگیری از فناوری نانو در امور پزشکی است. این شاخه از پزشکی میکوشد تا با استفاده از فناوری نانو، به تشخیص بیماریها، پیشگیری از آنها و معالجه بیماران بپردازد. از جمله کاربردهای نانوذرات در زیست شناسی و پزشکی می توان به:شناساگرهای بیولوژیکی فلورسنت[19]
Bruchez et al., 1998; Chan and Nie, 1998; Wang et al., 2002) ) تشخیص پاتوژن ها(Edelstein et al., 2000)، شناسایی پروتئین ها(et al., 2003 Nam )، کاوش ساختار (Mahtab et al., 1995) DNA، مهندسی بافت[20](et al., 2003 de la IslaMa)، تخریب تومور از طریق حرارت دادن (هایپرترمی )[21](( Yoshidaand Kobayashi, 1999، افزایش کنتراست[22] در MRI( (Weissleder et al., 1990 و…اشاره نمود.
همچنین افزایش رسانش دارویی یکی از کاربردهای نانو پزشکی[23] است که در آن با استفاده از مواد نانو کوشش می شود تا میزان فراهمی زیستی داروها افزایش یابد. فراهمی زیستی، به میزان وجود دارو در بخشهایی از بدن نظر دارد که به آن دارو نیاز دارند یا کارکرد دارو در آن محلها بیشتر مورد نیاز است. در رسانش دارویی سعی می شود که میزان فراهمی زیستی را در محلهایی خاص از بدن و حتی در زمانهایی خاص، افزایش دهند. چنین کاری به وسیلهی ابزارهای نانو امکانپذیر است و به عنوان نمونه، موفقیتهایی در زمینهی ارسال مستقیم داروهای مربوط به شیمی درمانی، به سلولهای سرطانی صورت گرفته است. در حال حاضر، یکی از مشکلهای اساسی در درمان سرطانهای مختلف آن است که داروها، هم برای سلولهای سرطانی و هم برای سلولهای سالم، به یک اندازه میتوانند سمی باشند، در نتیجه در شیمی درمانی آنجا که آسیبها برای سلولهای سالم رو به فزونی باشد، با محدودیت اساسی مواجه میشود. از طریق نشان گذاری سلولهای سرطانی و افزایش رسانش دارویی میتوان بر این مشکل اساسی پیروز شد. نانومواد سرامیکی، میسلهای[24] پوشیده شده با سیلیس و لیپوزوم های[25] با پیوند عرضی میتوانند برای این منظور، مورد استفاده قرار گیرند. همچنین نانوذرات سرامیکی به عنوان کاتالیزوربوده ودر مهندسی بافت و اصلاح و ترمیم عیوب استخوانی استفاده می شوند(Thakkar et al., 2010 )
علاوه بر این دیگر کاربردهای مورد استفاده از نانوذارت نقره در زیر به صورت خلاصه آورده شده اند.
نانوذرات نقره به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی ویژه ای که از خود نشان می دهند در مصارف الکترونیکی،نوری، دارویی، بهداشتی و کاتالیکی کاربرد زیادی دارند بنابراین سنتز آن از اهمیت بالایی برخوردار است(kan – sen and Yueh – sheng, 2003) . همچنین نانوذرات نقره درمتابولیسم[26]،تنفس وتولیدمثل میکروارگانیزم ها اثر دارند وبه صورت پایه فلزی، پایه یونی (AgNo3)، کامپوزیتی (Sio2,Tio2) موجود می باشند. نقره به صورت نانوذره دارای قدرت و انحلال زیادی بوده و به صورت کلوئیدی در محلولی به حالت سوسپانسیون (کلوئیدی جامد در مایع ) وجود دارد و این نقره کلوئیدی در پانسمان زخم ها قابل استفاده است .